961
bewerkingen
Wijzigingen
Uit Genealogie Limburg Wiki
geen bewerkingssamenvatting
Hoe dan al die "Moorsen" aan hun naam gekomen zijn ?? We weten allemaal dat de schrijfwijze van namen in aktes e.d. afhing van de schrijver en we weten ook dat ambtenaren en pastoors niet altijd in de streek zelf geboren waren. Het lijkt er ook niet op dat de schrijvers gewend waren aan de persoon zelf te vragen hoe zijn of haar naam geschreven werd als hij of zij dit zelf al wist. Het komt heel vaak voor dat aan het begin van een akte de naam op een andere manier geschreven wordt als de naam van dezelfde persoon, die aan 't eind nog een keer wordt herhaald. Zo zijn er veel namen in Limburg, die tamelijk vernederlandst zijn qua schrijfwijze maar die in de dorpen door de mensen onderling op een hele andere manier worden uitgesproken. Zou het kunnen dat als de mensen om wie het gaat mondig zijn en zelf wel een idee hebben hoe hun eigen naam geschreven moet worden zij dan ook op de juiste schrijfwijze gaan toezien. In deze familie werden op een gegeven moment de zoons veelal naar de universiteit gestuurd in een periode waarin men "naams-bewust" was en als een naam al te vaak voorkwam en te "gewoon" geacht werd men rustig een andere naam aannam. Dit alles speelt zich voor de Franse tijd af want nadien lag de schrijfwijze vast en kon er niet meer zomaar iets veranderd worden.
Hoe dan al die "Moorsen" aan hun naam gekomen zijn ?? We weten allemaal dat de schrijfwijze van namen in aktes e.d. afhing van de schrijver en we weten ook dat ambtenaren en pastoors niet altijd in de streek zelf geboren waren. Het lijkt er ook niet op dat de schrijvers gewend waren aan de persoon zelf te vragen hoe zijn of haar naam geschreven werd als hij of zij dit zelf al wist. Het komt heel vaak voor dat aan het begin van een akte de naam op een andere manier geschreven wordt als de naam van dezelfde persoon, die aan 't eind nog een keer wordt herhaald. Zo zijn er veel namen in Limburg, die tamelijk vernederlandst zijn qua schrijfwijze maar die in de dorpen door de mensen onderling op een hele andere manier worden uitgesproken. Zou het kunnen dat als de mensen om wie het gaat mondig zijn en zelf wel een idee hebben hoe hun eigen naam geschreven moet worden zij dan ook op de juiste schrijfwijze gaan toezien. In deze familie werden op een gegeven moment de zoons veelal naar de universiteit gestuurd in een periode waarin men "naams-bewust" was en als een naam al te vaak voorkwam en te "gewoon" geacht werd men rustig een andere naam aannam. Dit alles speelt zich voor de Franse tijd af want nadien lag de schrijfwijze vast en kon er niet meer zomaar iets veranderd worden.
Graag uw mening over deze theorie.
Graag uw mening over deze theorie.
:Het is beslist niet eenvoudig, maar daarom wel zo interessant om iets proberen te zeggen over de uitspraak van familienamen door de eeuwen heen. Die was en is veranderlijk, net als die van de meeste andere woorden.
*In de 17 eeuw in Stevensweert was de vermelding van de familienaam inderdaad 'Moers' in de kerkregisters. Mijns inziens was de spelling "oe" voor lange oo in die eeuw, net als in de late Middeleeuwen, het meest voorkomend.
*In Horn, aan het begin van de 18e eeuw, lezen we echter bij de doop van de kinderen van Reiner Moers/Moors Maria Peeters steeds 'Moors'. De dienstdoende pastoor (Jodocus Snijckers) kwam uit Kessenich (B) en gebruikte het moderne handschrift (dus niet die 17e-eeuwse hanenpoten). De schrijfwijze "oo" voor een lange oo was naar mijn weten toen inmiddels (officieus) gangbaar geworden in de Nederlandse taal. Mij lijkt daarom dat de uitspraak van de familienaam Moers toen gewoon nog met lange oo was, net als in de 17e eeuw. En kennelijk keek Reiner Moers niet mee in de registers om de pastoor op de vingers te tikken voor die nieuwlichterij...
*In de Thornse periode is het ondoenlijk om iets te zeggen over de aanvankelijke uitspraak op basis van de spelling in de kerkregisters. Daar was rond het midden van de 18e eeuw namelijk een Duitstalige pastoor actief. Hij schreef onder meer Renerus Moers, Rutgerus Stroux, Reinerus Stroeckx, Theodorus Brouns, Renerus Koeks. Alles door elkaar.
*De Belgische website www.arch.be geeft vier inschrijvingen van studenten uit Thorn in de matrikels van de universiteit Leuven in de gehele 18e eeuw: eenmaal Broeckmeulen (1757), en driemaal Moers (1758, 1783, 1794). Ik sluit niet uit dat de uitspraak van de familienaam Moers toen inmiddels met een oe-klank geworden was. Het was in elk geval niet zo dat de Leuvense universiteitsadministratie de familienaam Moors/Moers standaard als "Moers" schreef, want in die periode zijn er ook inschrijvingen "Moors" van elders. Maar mogelijk is de spelling bij de inschrijving overgenomen uit voorafgaande schriftelijke correspondentie van de vooraanstaande families van deze studenten. En dan kan de uitspraak toen gewoon nog met "oo" zijn geweest.
*Wat betreft de herkomst van de naam Moers: in theorie kan die ook van het Duitse stadje Moers vlakbij Venlo komen (uitgesproken met eu). Plausibel lijkt het me niet.
[[Gebruiker:Verbaesdonck|Verbaesdonck]] ([[Overleg gebruiker:Verbaesdonck|overleg]]) 27 jun 2020 10:43 (UTC)
