Van den Eertwech /Eertweech /Eertwegh /Ertwegh

GENEALOGIE VAN DEN EERTWEGH

Algemene Informatie

Er bestonden verschillende schrijfwijzen van deze naam. De vorm Van den Eertwegh past m.i. 't best bij de oorsprong van de naam. Deze familienaam werd aangetroffen in Maaseik en omgeving. De eerste dragers van deze naam moeten aan of vlakbij een zogenaamde "Eertwegh" gewoond hebben. Of dit een speciaal soort weg was, is mij onbekend. In de Middeleeuwen waren de wegen in de regel onverhard met uitzondering van de restanten van de Romeinse wegen. Wegen ontstonden in het gebruik, bijvoorbeeld de kortste weg van A naar B waarbij moeilijk te nemen obstakels werden vermeden. Het waren vaak niet meer dan karrensporen. Veel wegen ontstonden ook op routes waarover men het vee naar de verschillende graas plekken dreef. Deze onverharde wegen werden soms afhankelijk van de ondergrond zandweg, aardweg of kleiweg genoemd. In welke mate zich in dezelfde omgeving de ene aardweg van de andere aardweg onderscheidde is mij niet duidelijk. Toch moet iedereen begrepen hebben over welke weg men sprak. Tenzij de aanduiding "Eertwegh" was verworden tot een soort straatnaam. Op zoek naar een plaats waar zo'n weg genoemd werd, stuitte ik op een vermelding in de leenregisters van Thorn. Op 4/12-1476 geeft de vrouwe van Thorn aan Claes van Stramproy te leen "den Stroem tot Stramproy, lopende van de Eertwegh tot de Corfsewege (Corstewege ?) al tot de Nieuwe Dijck", om hier een molen neer te zetten.

Bij het opstellen van een soort stamboom van deze familie, in het kader van een voorouder onderzoek door mijn vader Jan Rubens (1916-2001) deed zich een vraag voor rondom de positie van IDA van den Eertwegh. Wat was haar rang, was zij, geboren in de 16e eeuw, een dochter of een kleindochter van een van de burgemeesters van Maaseik ? Aangezien onze familie juist via haar van de Van den Eertweghs afstamde, leek het van belang om hierover meer duidelijkheid te krijgen. Bij het overlijden van Dionys van den Eertwegh in 1584 wordt de erfenis onder 10 partijen verdeeld. Alle kinderen worden vermeld, Ida als laatste, waaruit men kan afleiden dat zij de jongste dochter was. Er staat bij vermeld dat ze gehuwd was met Leonard van Oeteren. Nummer 8 op deze lijst (haar zuster ?) Catharina van den Eertwegh was op dat moment de weduwe van de vader van deze Leonard. Leonard (alias Int Panhuys) van Oeteren stierf in 1578 en liet als weduwe zijn tweede vrouw Catharina van den Eertwegh achter. Dit huwelijk was kinderloos en zij leefde nog tot in 1615, waarmee duidelijk is dat zij met een veel oudere man gehuwd was. Leonard, de man van Ida was als enigst kind geboren uit het eerste huwelijk. Tot zover lijkt alles duidelijk: twee zusters zijn in dezelfde familie ingetrouwd, de oudste met de vader en de jongste met de zoon. Als Leonard van Oeteren de oude, dan in 1578 sterft erft de zoon de helft van het vermogen, echter het vruchtgebruik van het bezit blijft in handen van de weduwe, hetgeen in de praktijk betekent dat hij op z'n erfenis zal moeten wachten. Zij sterft in 1615 en de jonge Leonard van Oeteren (+ 1602) maakt dit niet meer mee. Het zijn zijn kinderen die erven. De andere helft gaat naar de erfgenamen van Catharina van den Eertwegh, waarbij blijkt dat het de kinderen en kleinkinderen van haar overleden broers en zusters zijn, die erven. Ida van de Eertwegh is dan nog in leven maar wordt bij de verdeling van de erfenis niet genoemd. Dit is het moment waarop de vraag rijst; was zij wel een zuster van Catharina en moet haar afwezigheid hier niet uitgelegd worden als dat zij een dochter van een van broers van Catharina was, en daarmee een kleindochter van Dionys van den Eertwegh. Degene die hiervoor in aanmerking zou kunnen komen is de jonge Dionisius van den Eertwegh, die gehuwd was met Sophia Jentis. Hun kinderen worden namelijk in de akte over de deling van de erfenis niet apart genoemd maar als groep behandeld. De jongste dochter heet ook Ida maar zij is een stuk jonger en bovendien niet met Leonard van Oeteren gehuwd. Op zoek naar een verklaring stuitte ik op de vermelding dat Catharina van den Eertwegh, die bij zakelijk transacties, als vrouw zijnde, vertegenwoordigd werd door haar stiefzoon Leonard, de man van Ida, zich in 1594 door een andere momber laat vertegenwoordigen. Tenslotte blijkt uit de leenregisters van Thorn dat Catharina in 1607 aan de abdis toestemming vraagt om de leengoederen die zij van het kapittel in bezit heeft, per testament te mogen overdragen. Hieruit valt af te leiden dat zij een testament liet opstellen, hetgeen zij niet hoefde te doen als zij haar deel naliet aan haar broers en zusters, of in dit geval aan de kinderen en kleinkinderen van de broers en zusters. Hieruit zou je kunnen afleiden dat het tot een breuk gekomen was en dat zij om die reden Ida in haar testament niet heeft genoemd. Zij bezat een groot fortuin en hield jarenlang het kindsdeel van haar stiefzoon Leonard vast. Zo eiste zij ook direct de som geld, die haar man als rentmeester van Stokkem had voorgeschoten, terug van de nieuwe rentmeester, zijnde stiefzoon Leonard van Oeteren de jonge. Redenen genoeg om met elkaar in onmin te geraken. Daarom kies ik er hier voor om Ida en Catharina als zusters op te voeren en daarmee beiden als dochters van Dionys van den Eertwegh te registreren. Dit alhoewel Ida elders als kleindochter wordt opgevoerd.

Generatie I

I. Dionijs van den Eertwegh hij wordt vermeld als armenmeester van Eyck (Maaseik) in 1427, als rhegenoot van "lant int Bluemersche velt" (oorkonde xxxvii), in 1436 als bloedverwant van Ruebken Wenthuysen in een geschil in 1446, als schepen van Maaseik in 1447, hij leeft niet meer in 1453 als zijn erfenis wordt verdeeld Hij was gehuwd met Lysbeth (Lisse) van Leethoven Zij leeft nog in 1453. Dit echtpaar had 6 kinderen.

• 1. Jacop van den Eertwegh geboren ca 1430
• 2. Neesken (=Agnes) van den Eertwegh
• 3. Nijsken (=Dionijs) van den Eertwegh hij was in 1453 nog onmondig
• 4. Roeptken van den Eertwegh (Naam te herleiden tot Ruben of Robin ? zie eerder Ruebken Wenthuysen)
• 5. Gyelis (=Gilles) van den Eertwegh
• 6. Geertken (Gertrude) van den Eertwegh zij is later gehuwd met Jacob van Tongerloe, Thijs van Tongerloe is hun zoon.

Generatie II

II ? van den Eertwegh Wie van de bovenstaande jongens de vader is van de volgende generatie is onbekend. Datgene dat er voor pleit dat de stamboom hier wordt voortgezet is het doorgeven van de naam Dionijs alsmede het ambt van armenmeester. Ambten werden immers vaak als erfelijk beschouwd.

• 1. Dionijs van den Eertwegh zie III I
• 2. Anna van den Eertwegh Zij was gehuwd met Nelis Lipsen In 1528 vindt te Heppeneert de overdracht plaats van de halve "Beren tiende" aan Nelis Lipsen, de man van Anna van den Eertwegh en aan Dyryck Lenssen. In 1535 releveert Dionijs van den Eertwegh 1/4 deel van de "Weert" te Hepeneert voor zichzelf en de kinderen van zijn zuster Anna (diens zuster Annen kinder).

Generatie III

I Dionisius van den Eertwegh huwde in 1499 met Agnes Bormans alias Putmans Zij was een zuster van kanunnik Reiner Bormans en een dochter van Hij wordt in 1506 genoemd als armenmeester van Maaseik, in 1507 als een van de uitvoerders van het testament van de weduwe van Jonker Gevold van Baexem, en in 1507 benoemd als een van de burgemeesters van Maaseik samen met Thijs van Tongerlo (zijn neef, zie eerder). In 1508 worden beide burgemeesters genoemd in de Leenregisters van Thorn. In 1508 (idem 1509) wordt hij benoemd tot kerkmeester van Maaseik en in dat jaar tevens als raadslid en vertegenwoordiger van het brouwersambacht en schepen van Maaseik. De vermeldingen in de schepenregisters van Maaseik zijn talrijk. Anno 1539 wordt hij samen met Dirick Lenssen benoemd tot burgemeester van Maaseik (oorkonde no 71). Tussen 1535 en 1543 zijn er diverse vermeldingen te vinden omtrent het verwerven van grond in de "Weert" te Heppeneert. In 1545 draagt hij goederen over aan zijn zoon Dionijs. Er zijn maar twee kinderen bekend.

• 1. Dionijs van den Eertwegh zie IV I
• 2. Jan van den Eertwegh van Maaseik was anno 1524 tot pastoor van Blerick benoemd en korte tijd later tot pastoor van Opitter Hij was een zoon van Nijs en van Anna Bormans, alias Putmans.

Generatie IV

I Dionijs van den Eertwegh' werd geboren rond 1500 en tijdens het leven van zijn vader de jonge genoemd, dit tot in 1543. Hij huwde met Ida van Solt de dochter van Willem van Solt alias Van den Keyaert en Catherina van Mewe. Ida stierf in 1564 Dionijs was anno 1534 laatschepen van de Vogelshoff te Wurffelt. In 1545 draagt zijn vader Nijs van den Eertwegh de oude hem al zijn roerende goederen over, waartegenover hij belooft zijn vader te zullen onderhouden. Tussen 1534 en 1545 wordt hij vele malen vermeld in de schepenregisters van Maaseik. In 1563/1564 was hij burgemeester van Maaseik en tevens als gezworene voor het Brouwersambacht in de jaren 1559/1560, 1561/1562, 1564/1565, 1569/1570. Hij stierf op 6/2-1584. Bij de verdeling van zijn erfenis zijn er tien partijen.

• 1. Willem van den Eertwegh is overleden voor 1615 hij was oa burgemeester van Maaseik.
• 2. Dionisius van den Eertwegh volgt V I
• 3. Jan van den Eertweegh volgt V II
• 4. Mathijs van den Eertwegh volgt V III
• 5. Jacobus van den Eertwegh volgt V IV
• 6. Agnes van den Eertwegh zij was in 1584 al overleden. Ze was gehuwd metPetrus van Wenthuysen die optreedt als momber voor hun kinderen.
• 7. Anna van den Eertwegh' was gehuwd met Herman Bex Zij is voor 1615 overleden.
• 8. Catharina van den Eertwech haar man Leonard Van Oeteren, de oude wordt niet genoemd. Hij stierf in 1602, zij in 1615.
• 9. Maria van Eertwegh was gehuwd met Jacob Lenssen, zij stierf voor 1615.
• 10. Ida van den Eertwegh was gehuwd met Leonard van Oeteren, de jonge zij stierf in 1625.

Generatie V

I Dionisius van den Eertwegh ook hij wordt in eerste instantie de jonge genoemd, o.a. als hij wordt gegicht in een rente door Laurens Bex en diens dochter Marie. Eveneens in 1575 als hij wordt gegicht in een rente door Jonkheer Johan van Baer. Anno 1575 wordt hij ingeschreven als burger van Luik onder de naam d' Eertwecht of d' Ertwecht en qualité d'hôtelier. Hij was gehuwd met Sophie Jentis, een dochter van Andreas Jentis en Sophia Puytlincx. Hij stierf op 16/8-1600 en zij op 18/7-1573. Ze liggen begraven in de St. Hubert te Luik. Er waren 6 kinderen.

• 1. Jonathas d' Eertwecht volgt VI I
• 2.

1. Leenregisters Thorn zie RHIDOC NO 1522.019.07

6. Raymond Driessen zie noot 3, blz 468.

Schepenen Rothem

Zie L'Annuaire de la Noblesse de Belgique, 1861.