Inventaris
Een inventaris of inventarislijst is een lijst van roerende goederen, gewoonlijk opgemaakt door een notaris of ten overstaan van schepenen. De lijst kan een geschatte waarde van de goederen bevatten, doch dit hoeft niet. Taxaties werden ook vaak gedaan door een van de gezworenen vanuit een bepaalde expertise, bijvoorbeeld als timmerman of veekundige. Aanleiding was meestal een overlijden of een (tweede) huwelijk. We vinden deze lijsten gewoonlijk in de archieven van schepenbank of notaris, maar soms zitten ze ook als bijlage bij gerechtelijke stukken. Sommige lijsten noemen niet alleen de onroerende goederen, maar geven ook een uitgebreide beschrijving van de ruimten waarin deze werden aangetroffen. Een inventaris kan woorden bevatten van voorwerpen die we al lang niet meer kennen. Bovenal geeft een inventaris vaak een gedetailleerde blik op de dagelijkse woonomgeving van onze voorouders.
Voorbeeld van een inventarislijst, Swalmen 15 juli 1723
"Inventaris der naergelaetene mobilien van wijle de weduwe Enke Florack saliger, ten overstaen van de ondergeteeckende schepenen in het bijwesen van Tulmen Mevissen ende Nelis Wijnen als aengestelden momboir bevonden als volght etc.
Eerstelijck eenen houteren lief [lees: lijf, corpus]
hier aen een cruys geheght
een hekel
een mantelstock met vier bollen
een leegen eycken kastje
een koore vat
een ijsere kelke
eenen grooten ijseren pot met eenen ijseren dexsel
een kleyn ijsere potjen met een aerde telderke op
eene coperen koey ketelke ende een kleyn copere ketelke
een leege wasch man [wasmand]
een bedtstaet met eene ijsere roede daeraen hangen twee gordijnen met groene, witte ende blauwe strijpen, met een omloop met fraeynje
eenen houteren setel stoel
een bedt van pluymen met twee kussen
ende eenen hoeffpeul [hoofdkussen]
een deken met grauw strijpen
een hangende ijsere lampe met een quaedt
aerde wijn waeter pot [wijwater]
een ronde houtere taeffel
een Lieve Vrouwe beltje met twee deure aen waer op staen twee geschilderde bloeme potten
een cap mets
een hangh ijser met klingh heel ende groote heel
een rondt turffijser
vijthien pont werckegaeren
een kokepan
een merckt corfke van witse
een houtere teylke
een houtere kaes recke
een houtere sey scholteke [sic]
vier groote houtere lepels
vijff cleyne houtere lepels
een aerde kruyck, twee holtere schoetelke
eenen beker ende een degelke
eenen aerden boteren pot met eenen houtere stooter
eenen bleken tellior
twee spaey kan [spugkom?]
twee porceleyne geborste schotelen
twee ganse porceleyne schotelen
eene aerde bierkan
een cleyn aerde schotelke
met eenen aerde tellior
een stort banck [aanrecht]
twee glaesere flessen
eenen grooten reck van hout
met eenen cleynen houteren reck
twee houtere stoelen
een spoel met haspel
noch een houtere schotel
een tinne saet vat
een houtere sijp kintje [zeepvaatje]
een kruyt dose
eenen grooten ende cleynen sack
twee halve tonne
een koey
een cleyn duppe met wat veere vet in [kom]
eenen laegen boteren pot
noch eenen houteren stoel
twee bierstellen
een banck ende een ijcke planck
groote houtere kist
twee ijsere keelen met een bijl ende eenen ijseren bant
een holtere waeghschael hangende aen eene ijsere balance
een sneykist met een sney messe
een scheurghkarre [kruiwagen]
eenen koey traegh een alde mool
twee eycke ende dry deele plancken
eenen kruysraem
een schup, eenen rick ende gaffel
eenen wan ende vlegel
eenen deur raem ende eenen cleynen raem
eenigen torff
dry eycke ende een deel planck
een cleyn houtere kistje
een bie kaere [bijenkorf]
een geslooten vierkantige houtere kistje waer in gevonden dit naer volgende
[marge:] dese kist bevonde ten huyse van de weduwe van den custer saliger
een ronde houtere doose waerinne een ovaele houtere doose daerin liggende differente pampieren
eenen grooten cooperen kandelaer
een leegh ovael houtere dooske
eenen tinnen waeter port
twee annotitie boeckens met twee slechte kerck boeckens
vier hembden
vijff witte kustiecken [kussenslopen]
ses servetten
twee ronde gebilde taefel laeckens [waarsch. voorzien van groeven, zoals bij een gebilde molensteen]
twee langhe taefellaeckens
vier flesse alsbasters oude slaeplaeckens
seve wercken slaep laeckens
vier ronde trille taefellaeckens
vijff witte handt doeckens
een stuck laecken van een quaet slaeplaecken
vijff thinne schotelkens waervan vier getekent met een lelie op ende een met een roos geteeckent
twee cleyn tellioren met een lelie geteeckent ende eene tellior met een wapen geteeckent
een tinne compke waerinne ach tinne lepels, ende eenen cooperen lepel sijn
eenen swaerten laecken rock
een swaerte laecken huyck [wijde, capevormige mantel]
dit alsoo bij ons gevonden ende geïnventariseert
tot Swalmen den 15 july 1723
[w.g.]
Geurdt Smedts
Christyiaen Bongarts
Tilmaen Meuwysen
mij praesent
J.B. Fabritius
absent secrio
de post een bedt met eenen hofpulle ende twee kussen waer over quaestiers [onenigheid] met Tulmen ende Nelisse Wijnen
een half hoff vercke vleesch
eenigh speck waegende seventhien pont"