6.420
bewerkingen
Wijzigingen
Uit Genealogie Limburg Wiki
→''Herkomst'': Brüggen Dülken (D), 1825-1836
De familie '''Ickenroth''' verschijnt rond 1771 in [[Swalmen]]. In de familie gaat het verhaal dat de eerste naamdrager naar Swalmen kwam als koetsier van de bisschoppen (in dit geval als koetsier van een kanunnik van de dom van Trier, afkomstig uit de familie Von und zu Hoensbroeck, die op kasteel Hillenraad te Swalmen woonde), die in de zomer op het kasteel te Montabaur resideerden.. ''Joannes Ickenroth'' (Hij ondertekende altijd met J(ohan) Ickenroth!) werd op 10 april 1743 geboren te Bladernheim nabij Montabaur (D), als zoon van '''Johan Georg Ickeroth''' en Maria ''Hackenbrug'' (< Hachenburg, een plaats in het Westerwald?). Op 1 juni 1775 gaf hij zijn ja-woord aan Anna Maria Heuts uit Swalmen. In de jaren erna treffen we hem vooral aan als molenaar en koopman. Het echtpaar kreeg 11 kinderen, waarvan zoon Jan Lodewijk de lijn voortzette. --> ''Zie ook noot 3.''<br>
Heel wat genealogen uit de regio Venlo-Roermond kunnen de familie Ickenroth tegenkomen in hun [[kwartierstaat]]. Er zijn vele families met de naam Ickenroth in Limburg en daarbuiten, allen afstammelingen van Johan Ickenroth. Eén van zijn afstammelingen woont in Koblenz (Rijnland-Palts) aan de rand van het Westerwald, en de vele families (met diverse spellingvarianten) in Amerika zijn afstammelingen van landverhuizers uit het Westerwald in de 19e eeuw.
==NAAMKUNDIGE AANTEKENINGEN==
==''Verspreiding''==
===Nederland===
*Bij de volkstelling in 1947 kwam de familienaam ''Ickenroth'' 79 maal voor, waarvan 74 maal in Limburg. In 2007 was het landelijk totaal gestegen tot 161. De website Stamboomzoeker.nl geeft 43 vermeldingen.<ref>[http://www.stamboomzoeker.nl/search.php?l=nl&s=0&fn=&sn=ickenroth&bd1=0&bd2=2012&bp=&m=1&np=0&uy=&un=&t=1 Stamboomzoeker.nl]</ref>
===Duitsland===
*De naam ''Ickenroth'' komt met name voor in Duitsland. Er staan daar 144 vermeldingen in het telefoonboek, derhalve zijn er ongeveer 384 naamdragers. Dezen komen voor in 40 steden en districten. De meeste aansluitingen zijn in het district Westerwald, namelijk 69.
===Varianten===
*We vinden ''Ickerodts'' in de Landkreis Unna (Noordrijn-Westfalen). Voorts bestaat nog de variant ''Ickerath''. Vergelijk ook:<br>:Hans Carolus Bolhoven, loodgieter, geboren op 20-04-1910 te Amsterdam, overleden op 19-04-1995; Gehuwd op 24-jarige leeftijd op 18-07-1934 te Amsterdam met Katharina '''Ickerath''', 24 jaar oud, geboren op 10-11-1909 te Duisburg.
*Vergelijk ook nog: 30 juni 1732 Gau-Algesheim, Rheinhessen, Hessen Duitsland: Valentinus Frey huwt Anna Maria '''Ickenrath''', katholiek.<br>
:--> Naamvarianten in deze familie: ''Ickerodt/Eckeroth/Eckroth/Eckenroth/Eckenrode/Ickenroth/Ickenrath/Ickroth'' (de laatste komt voor te Antwerpen, familie afkomstig uit Neuwied).
*In de rekeningen van [[kasteel Hillenraad]] (archief Schloss Haag) komt de naam voor als: ''Eckenraedt, Eckraet, Ickenraeth, Ickenraet, Ickenroth, Ickraet'' en ''Ickraedt''.
==''Herkomst''==
Het stamoord van de Swalmer '''Ickenroth'''s is Ewighausen, een gehucht in het district Westerwald, welke streek globaal tussen Koblenz en Siegen ligt, voornamelijk in de Duitse deelstaat Rijnland-Palts; meer precies ligt het district tussen Montabaur en Westerburg. <br>Ewighausen (in het plaatselijk dialect: ''Iwichhouse'') werd voor het eerst vermeld in 1397. De spelling van zijn vroeger meer Limburgs klinkende naam wisselde in de loop der eeuwen van ''Ebichusin'' via ''Ebeckusen'' en ''Ewighusen'' naar het tegenwoordige Ewighausen.<ref>Zie [http://de.wikipedia.org/wiki/Ewighausen].</ref>
*''Commentaar'': (AJW):<br>
:We vinden in Swalmen en omgeving behalve '''Icke(n)roth''' ook de spelling '''Icke(n)rath''', al vanaf het eind van de achttiende eeuw, vergelijk: <ref>Uit de KRONIEK VOOR BEESEL, BELFELD EN SWALMEN -- 1770-1779
[http://www.loegiesen.nl/1770-1779%20Loe%20Giesen.htm]:<br>
1 juni 1775<br>
SWALMEN - Gehuwd: Joannes '''Eckerath''' [''Ickerath, Ickenrath, Ickenroth, Ickeroth'', geb. Bladernheim (nabij Montabaur) 10-4-1743, rond 1771 verhuisd naar Swalmen, koopman 1775-1792, zn. van Johan Georg '''Ickeroth''' en Maria Hackenbrug] en Anna Maria Heuts [ged. Swalmen 21-12-1748, overl. ald. 27-3-1838, dr. van Wilhelmus Heuts en Anna Heijnen]. Getuigen: Matthias Heuts en Jacobus Zeebroeck.<br>
DTB-Registers St.-Lambertusparochie Swalmen, fol. 120 (RAL 116).<br>
Uit dit huwelijk (o.a. tweeling):<br>
1. Maria Elisabeth '''Ickerath''' [?, volgens onderstaande correctie echter ''Eckerath'' --> later gewijzigd in ''Ickenroth''], geb. Swalmen 6-3-1776, ged. 7-3-1776 (get. Wilhelmus Heuts en Joanna Heijnen), bij de volkstelling 1796 inwonend bij haar ouders, overl. ald. 17-11-1849. Tr. Swalmen 18-1-1803 met Jean Geraedts.<br>
2. Joannes Ludovicus '''Ickenrath''' [?, volgens onderstaande correctie echter ''Eckerath'' --> later gewijzigd in ''Ickenroth''], geb. en ged. Swalmen 6-10-1777 (get. Joannes Petri en Barbara Swartmans), bij de volkstelling 1796 inwonend bij zijn ouders, overl. ald. 21-6-1850. Tr. Swalmen 25-2-1813 met Catharina Margaretha Alberts.<br>
3. Anna Gertrudis '''Ickenroth''' [volgens onderstaande correctie echter eerst ''Eckerath''], geb. en ged. Swalmen 17-3-1779 (get. Mathias Heuts en Anna Gertrudis Huijben uit Swalmen), bij de volkstelling 1796 inwonend bij haar ouders, overl. ald. 2-12-1856. Tr. Roermond 19-6-1800 met Arnoldus Matthias Huijben.<br>
4. Cornelia '''Ickenrath''' [?, volgens onderstaande correctie echter eerst ''Eckerath'' --> later gewijzigd in ''Ickenroth''] , geb. en ged. Swalmen 22-2-1781 (get. Godefridus Heuts en Anna Heijnen, beiden wnd. te Swalmen), bij de volkstelling 1796 inwonend bij haar ouders, overl. Asselt 7-12-1844. Tr. Swalmen 18-4-1809 met Henricus van Dael.<br>
5. Jacobus '''Ickenroth''', geb. Swalmen 4-2-1783, ged. 5-2-1783 (get. Joannes Ceuven en Barbara Engelen, beiden wnd. te Swalmen), bij de volkstelling 1796 inwonend bij zijn ouders, later wnd. als molenaar te Born.<br>
6. Wilhelmina '''Ickenroth''', geb. Swalmen 1-11-1784, ged. 2-11-1784 (get. Joannes Thielmans en Maria Eva Leenders, beiden wnd. te Swalmen). Tr. Swalmen 24-7-1816 met Jacobus [[Wuts]].<br>
7. Wilhelmus '''Ickerath''', geb. en ged. Swalmen 3-12-1787 (get. Conrardus Geraerts wnd. te Swalmen en Maria Agnes Lenarts wnd. te Roggel), overl. ald. 13-12-1787.<br>
8. Anna Catharina '''Ickerath''', geb. en ged. Swalmen 3-12-1787 (get. Robertus Pijpers en Margaretha Mevissen, beiden wnd. te Swalmen), leeft 1796.<br>
9. Petronella '''Ickeroth''' [?, volgens onderstaande correctie ''Ickerath''], geb. Swalmen 26-8-1789, ged. 27-8-1789 (get. Ludovicus Heuts en Aldegonda Heuts, beiden wnd. te Swalmen), leeft 1796.<br>
10. dochtertje NN [volgens onderstaande correctie ingeschreven als ''Ickenrath''] geb. en ged. Swalmen 3-9-1791 (doop door vroedvrouw Anna Heijnen, ''quae statim obiit''), jong overl.<br>
11. Maria Catharina '''Ickenroth''', geb. Swalmen 7-12-1792, ged. 8-12-1792 (get. Petrus Heuts en Catharina Geraerts, beiden wnd. te Swalmen), leeft 1796.<br>
Volgens de overlevering kwam Johan '''Ickenroth''' naar Swalmen als koetsier van bisschop. Hij is de stamvader van de familie Ickenroth in Limburg, welke haar naam ontleent aan het dorpje Uckerath, ten zuidoosten van Siegburg aan de rand van het Westerwald. Johan kocht op 11-3-1779 en 7-2-1780 de beide helften van een bemd genaamd Klotvoetshof aan de Swalmer markt gelegen. Het gezin woonde bij de volkstelling 1796 op de Markt met 6 kinderen jonger dan 12 jaar (''Jaarboek'' 16 blz. 67).<br>
(Eerdere gegevens met dank aan Jan Ickenroth, Reuver.)<br>
*'''CORRECTIES''' betreffende bovenstaande doopnamen:<br>
:In het doopregister noteerde pastoor Hennen bij personen 1 en 2 aanvankelijk: ''Eckerath'', dit werd veranderd in: ''Ickenroth''; bij 3 en 4 noteerde hij aanvankelijk ''Eckerath'', dit werd ''Ickenroht''; bij 9 noteerde hij ''Ickerath'' en bij 10 ''Ickenrath''.</ref><ref>10 januari 1786<br>
SWALMEN - Verpachting accijns.
"Conditiens en voorwaerde op welcke heeden den 10 january 1786 de heeren commissarissen der geërfdens van Swalmen en Asselt naer voorgaende kerckepublicatie sullen verpachtenn den accijs van wijn, bier, brandewijn en andere hitsige waters aenvanck te sullen neemen met den 15 january en eyndigen met den laesten 8ber 1786 doende negen en eenen halven maendt.<br>(...)<br>
15. Alle gedistileerde wateren binnen dorps, welcke … particuliere in deese heerlijckheidt sullen worden uytgeleevert, sullen den accijs aen de pachters betaelen of de penen hier voeren aengero… <br>
De conditiën voorgeleesen sijnde is de accijse ingeset op hondert gulden brabants wissel.
Waer op Conraedt Geraedts heeft gestelt twintigh hooghsels, '''Johan Ickenrath''' vijf hooghsels, Conraedt Geraedts een hooghsel, '''Johan Ickenrath''' twee hooghsels en is aen den selven verbleeven voor twee hondert veertigh guldens munte als voor en is naer het beraet aen den selven voor tweehondert en veertigh guldens brabants verbleven.<br>
Aldus gedaen op den raedthuyse tot Swalmen dato quo supra ende heeft tot borge gestelt Conraedt Geraedts.<br>
[w.g.] '''J. Ickenroth'''<br>
:Dit ist merck van Conraedt Geraedts x schrijvens onervaeren.<br>
:M.A. Sijben<br>
:C. van Keeken<br>
:J. Mevessen<br>
mij present J. Ceuven<br>
RHCL, SA Swalmen en Asselt, magazijnlijst nr. - <br> ''Bron'': KRONIEK VOOR BELFELD, BEESEL EN SWALMEN - 1780-1789, Regesten 1890-1899 Loe Giesen [http://www.loegiesen.nl/1780-1789%20Loe%20Giesen.htm]</ref>,<ref> Notaris F.W. Milliard / Notariële akte 6906 / Minuut : publieke verkoop<br>
Roermond / Aktedatum: 11-10-1827 / publieke verkoop van onroerende goederen te Swalmen op verzoek der erfgenamen en weduwe '''Jan Ickenrath'''
Volgnummer: 316<br>
Comparant 1: '''Huijts, Maria'''<br>
Comparant 2: Verscheiden<br>
Toegangsnummer: 1004 Notarissen van Roermond<br>
Inventarisnummer: 12.71<br>
Vindplaats: Gemeentearchief Roermond</ref> en <ref>19 november 1892<br>
SWALMEN - Deling van onroerende goederen te Swalmen, geschat op ¦ 1.921,‑, tussen Johannes van Groenendael, man van Johanna Sliepen te Swalmen; Johanna Maria Sliepen te Reuver onder Beesel; Johannes Dehelissen, man van Catharina Sliepen te Asselt; Johanna Janissen, weduwe van Joseph Sliepen te Swalmen; Thomas Sliepen aldaar; en '''Jan Ickenrath''', man van Maria Sliepen te Reuver.<br>
GA Roermond, Repertorium notaris G.H.V. Bongaerts, inv.nr. 1892/162.<br> ''Bron'': KRONIEK VOOR BELFELD, BEESEL EN SWALMEN - 1890-1899,
Regesten 1890-1899 Loe Giesen
[http://www.loegiesen.nl/1890-1899%20Loe%20Giesen.htm]</ref>. Dat is op zichzelf allerminst vreemd. Het [[toponiem]] /-rode/ (D: ''-roth'') wordt ook in het Nederlands regelmatig afgewisseld met /-rade/ (''-rath''). De Swalmer uitspraak van de naam Ickenroth is trouwens ''Ikkeroat'', hetgeen het midden houdt tussen /-rath/ en /-roth/. In Swalmen bestaat de variant Ickenrath tot op de huidige dag. ''Zie ook noot 3.''<br>
:Eenzelfde ambivalentie is aan te treffen bij de familie van Jacob Ickenrath in het naburige Brüggen Dülken (D), 1825-1836:
::'''Jacob Ickenrath''' married Maria Catharina Roosen in 1825.
::They had the following children: <br>
:: i ''F'' Maria Franciska Ickenrath was born on 6 Jan 1826 in Brüggen Dülken. <br>
:: ii ''M'' Johann Ignatz Ickenroth was born on 22 Jun 1827 in Brüggen Dülken.<br>
::iii ''F'' Friederica Augusta Ickenrath. <br>
::iv ''M'' Constantin Aloysius Ickenrath was born on 28 Sep 1830 in Brüggen Dülken. <br>
::v ''F'' Josephina Heinrika Ikenroth was born on 29 Apr 1832 in Brüggen Dülken. <br>
::vi ''F'' Maria Anna Ickenrath was born on 8 May 1834 in Brüggen Dülken. <br>
::vii ''M'' Johann Heinrich Ickenrath was born on 10 Apr 1836 in Brüggen Dülken. <br>
::viii ''M'' Wilhelm August Ickenrath.<br>
::''Bron:'' [http://www.eschenbeck.net/family/pafg56.htm Familienforschung Eschenbeck]
In de 17e eeuw kwam de naam Ickenroth in het Westerwald (en hoogstwaarschijnlijk ook elders) niet voor. In de geboorte- en huwelijksregisters van de parochie Meudt, waaronder ook Ewighausen viel, kwam alleen de naam '''Uckeroth''' voor. Een van deze families gaf aan uit het [[Hertogdom Berg]] afkomstig te zijn.
*''Commentaar'' (AJW):<br>
:In het uiterste zuiden daarvan, thans nog net in de deelstaat Noordrijn-Westfalen gelegen, bevond zich de plaats ''Uckeraidt'' (spelling in 1610, tegenwoordig ''Uckerath''). Het is mogelijk dat er een verband is tussen die plaatsnaam en de te Ewighausen in de 17de eeuw geattesteerde familienaam Uckeroth. De afstand tussen Uckerath en Ewighausen e.o. is niet groot. De plaatsnaam ''Uckeraedt/Uckerath'' moet in ieder geval '''niet''' verward worden met de naam ''Ückerath'', die in een geheel ander deel van het Rijnland te zoeken is.<ref>Dit Ückerath vormt sinds 1975 een stadsdeel van Dormagen. Het laatste is een stad in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen, gelegen in het district Rhein-Neuss. (Voorheen vormde Ückerath een deel van de gemeente Nievenheim, die thans ook tot Dormagen behoort.)</ref> Het is van belang dit klankverschil in het eerste woorddeel te onderstrepen.<br>''Uckerath'' werd in 1131 al vermeld, en wel als ''Okenrode''<ref> Paus Innocentius II kent aan het Cassius-klooster te Bonn het recht toe op de ''eclessiam Okenrode cum tota decima'' ('kerk Uckerath met de volle tiende'). Voor de geschiedenis van Uckerath zie: [http://de.wikipedia.org/wiki/Uckerath].</ref>.
: Er wordt dus verondersteld dat de naam Ickenroth een [[herkomstnaam]] zou zijn, ontleend aan dit aan de noordkant van het Westerwald gelegen plaatsje Uckerath (vroeger ''Okerode''), thans een ''Ortsteil'' van de stad Hennef (Sieg) aan de Leuscheid, waar het Westerwald begint. Dit Hennef is gelegen in het district Rhein-Sieg-Kreis (deelstaat Noordrijn-Westfalen). Opvallend is dan wel, dat de namen ''Uckeroth'' en ''Uckerath'' zelf zeer weinig voorkomen, en ook niet specifiek in het veronderstelde stamgebied zelf, al zou er dus wel in de 17e eeuw een kleine concentratie van families met de naam Ucke(n)rod zijn geweest in de omgeving van Ewighausen [bron?]. Maar deze naam is later veranderd, waarvoor ook geen duidelijke reden lijkt te bestaan. De verandering is tweevoudig: de gesloten, geronde achterklinker /u/ verandert in een gesloten, niet-ronde voorklinker /i/ en er verschijnt een infix -n- aan het eind van het eerste woorddeel. De relatie met het eerdere Uckerode is zo zonder duidelijke reden onherkenbaar gemaakt. Er bestaat ook geen duidelijke klankverwantschap tussen de /oe/- en de /ie/-klinkers, behalve dat ze beide gesloten (met hoge tong gearticuleerd) zijn. Daar staan twee tegengestelde kenmerken (voor/achter, rond/niet-rond) tegenover. De historische evolutie van de geschreven plaatsnaam verloopt daarentegen wel klankwettig, zij kende door alle eeuwen heen met opvallende consequentie ronde achterklinkers aan het begin van de naam: <ref>
{|
| width="30%" valign="top" |
1131 Okenrode
1166 Okerode
1181 Ocherode
1212 Okerode
1248 Okerode
1307 Ocerode
| width="30%" valign="top" |
1314 Oykerode
1357 Oykeroyde
1398 Hueckeroide
1432 Oykererodt
1460 Ockeroit
1487 Oykenrode
| width="30%" valign="top" |
1543 Oeckrot
1566 Uckeraedt
1610 Uckeraidt
1745 Uckerath
|}
zie [http://www.uckerath.de/Info/ueber/Berichte/Koepsel/Gemeindegeschichte.htm].<br>
''Aanvulling:'' Mogelijk pas niet veel eerder dan 1769 wordt de plaatsnaam als ''Uckerod'' geschreven, zie: [http://books.google.nl/books?id=rJtAAAAAcAAJ&pg=PA462&lpg=PA462&dq=Uckerod&source=bl&ots=bdq9ibtZiz&sig=BJf4M6hn2jTivqFKrBh3udlhGoM&hl=nl&sa=X&ei=yU3iT_HUO6q50QWy1-GIAw&ved=0CFEQ6AEwBA#v=onepage&q=Uckerod&f=false] </ref>
: Alleen in 1398 vinden we een zeer afwijkende spelling, met een H aan het begin en een ''umlaut'' (ue) in het eerste woorddeel. <ref>Het is merkwaardig dat (zowel in Duitsland als in Nederland) ook de naam ''Heuckeroth'' bestaat (in Nederland 67 naamdragers in 2007; 45 in 1947). Dit is onder meer de achternaam van een niet onbekende Nederlander: Cornelis Willem (Gordon) '''Heuckeroth''' (Amsterdam, 6 juli 1968) is zanger en presentator. Hij is bekend onder zijn roepnaam Gordon. In Amerika komt bovendien ook de naam ''Hueckeroth'' voor.</ref> Ook de spelling uit 1543 vertoont bij uitzondering een umlaut. Dat lijken zo eerder vergissingen, want alle 15 vermeldingen ervóór en erna zijn typisch anders van aard: het zijn geronde achterklinkers zonder umlaut. Ze zijn in dat opzicht door de eeuwen heen opvallend consistent. De 'Uckenrode-hypothese' voor het ontstaan van de familienaam Ickenroth staat dus dus niet sterk, zowel topografisch (in familienamen ontbreken andere verwijzingen naar Uckerath, deze plaatsnaam komt als herkomstnaam nergens meer voor) als klankmatig (een onverklaarbare klinkerverschuiving). Als er helemaal geen verdere historische aanknopingspunten zouden zijn, zou ze zelfs gevoeglijk kunnen vervallen. <br>
:Desalniettemin pleit het volgende, zeer saillante gegeven alleszins wel voor een dergelijke verklaring (althans gedeeltelijk):<br>
::Op 20 juli 1709 werd in Ewighausen geboren Catharina, dochter van Adam '''Uckerod''' en Maria Müller. De pastoor gaf haar de achternaam '''Ickenroth''' en vervolgens veranderde hij in de registers in de marge elke naam Uckerod in Ickenroth.<br>
:Er mocht kennelijk geen misverstand blijven bestaan. Deze pastoor moet daarvoor hoe dan ook toch een goede reden gehad hebben. Waarschijnlijk was dan juist de eerdere spelling ''Uckerod'' niet correct geweest. Hier is verder onderzoek nodig. Betrof het een eenmalige attestatie als 'Uckerod', of had deze schrijfwijze aldaar enige traditie? Zijn er eerder nog andere spellingen geweest? De pastoor bezat blijkbaar de nodige autoriteit, want de door hem aangebrachte correctie is later nooit teruggedraaid. <br>
:Als onwaarschijnlijk en in elk geval niet afdoende moet de volgende argumentatie worden aangemerkt. Volgens een niet nader genoemde germanist [bron?] zou in het Westerwald de /ü/ als 'ie' worden uitgesproken. In hoeverre deze uitleg correct is, is zeer de vraag. Ook als in die regio de /ü/ inderdaad als /ie/ zou worden uitgesproken (wat nog maar eerst aangetoond zou moeten worden), brengt die wetenschap ons hier niets verder. De naam Uckerod kent immers geen /ü/-klank (met ''umlaut''), maar een [oe]-klank, en dat was in de achttiende eeuw ook zo. Waar zou die umlaut dan ineens vandaan moeten komen, en zou die dan in het Westerwald vervolgens weer /ie/ zijn geworden? Geen enkel feit kan dit staven. Uckerod kan dus niet lokaal zo maar als Ickerod geklonken hebben, maar toch veranderde de pastoor al die voorkomens blijkbaar doelbewust. In de achttiende eeuw zou een geletterde en ter plaatse goed bekende (als bijvoorbeeld deze pastoor) toch ook wel hebben kunnen weten hoe dit dan zat. Die zou een mogelijke link met Uckerod anders zeker ook gelegd hebben. Maar die associatie is juist teniet gedaan. De pastoor oordeelde blijkbaar dat zij ''niet'' juist was.<br>
:Er zijn trouwens zijn ook mogelijke andere contra-indicaties. In het district Westerwald liggen namelijk tal van plaatsen met de uitgang ''-roth'' of ''-rod''.<ref>Om slechts de meer bekende te noemen: ''Alpenrod, Berod bei Wallmerod, Borod, Girkenroth, Girod, Heiligenroth, Hergenroth, Leuterod, Oberrod, Rennerod, Rückeroth, Wahlrod, Wallmerod, Weroth'' en ''Willmenrod''.</ref> Het zou dus allerminst vreemd zijn als daartussen ook een bestaande locatie ''Ickenroth'' te vinden is (geweest). Het is dan heel goed mogelijk dat deze familienaam oorspronkelijk geen herkomstnaam was, maar eerder een [[adresnaam]]. Zij verwees dan niet naar een herkomst uit het elders te zoeken Uckerod, maar naar een situering in/op een ons niet nader bekend, maar mogelijk dichterbij te vinden locatie Ickenroth. Ook als deze familie oorspronkelijk meer ten zuiden van het Westerwald herkomstig was (wat vooralsnog alleen maar vagelijk geopperd schijnt te zijn), is er nog geen bewijs voor een herkomst specifiek uit Uckeraedt. De handelwijze van onze 'kroongetuige', de bewuste pastoor uit 1709, spreekt dit vooralsnog tegen.<br>
:Het tweede naamkundig bezwaar is, dat de naam Ickenroth in tegenstelling tot Uckeraedt/-raidt/-rath een meervouds -n- bevat. De spelling ''Ickeroth'' (zonder die /n/) komt in Duitsland thans in het geheel ''niet'' voor, dat geeft al te denken. De pastoor koos ook zonder aarzeling voor deze /n/, wat wijst op een andere afleiding dan die van Uckerod. Er valt dan wellicht te denken aan zoiets als een lokale variant van ''Eickenrodt / Eichenrodt''. Deze ook bestaande familienaam heeft een duidelijke etymologie: 'een plaats waar ooit eiken zijn gerooid'. Let op de onmisbare meervouds -n- daarin! Deze naam komt ook nu nog voor, zij het wat minder en ook in andere regio's: er zijn slechts 19 telefoonvermeldingen van in Duitsland, wat derhalve goed is ca. 50 naamdragers. (De meeste aansluitingen zijn in de stad Celle, namelijk 5.) De hierboven weergegeven historische en geografische spellingsvarianten wijzen ook in de richting van percepties als ''Eckenroth''.
==Noten==
<references/>
==Bron==
*Naamkundige aantekeningen en commentaar: dr. Ad Welschen
==Literatuur==
*Jan Ickenroth, ''Genealogie Ickenroth'', manuscript (o.a. in de bibliotheek van Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal).
[[category:Familienaam]][[category:Herkomstnaam]]
Heel wat genealogen uit de regio Venlo-Roermond kunnen de familie Ickenroth tegenkomen in hun [[kwartierstaat]]. Er zijn vele families met de naam Ickenroth in Limburg en daarbuiten, allen afstammelingen van Johan Ickenroth. Eén van zijn afstammelingen woont in Koblenz (Rijnland-Palts) aan de rand van het Westerwald, en de vele families (met diverse spellingvarianten) in Amerika zijn afstammelingen van landverhuizers uit het Westerwald in de 19e eeuw.
==NAAMKUNDIGE AANTEKENINGEN==
==''Verspreiding''==
===Nederland===
*Bij de volkstelling in 1947 kwam de familienaam ''Ickenroth'' 79 maal voor, waarvan 74 maal in Limburg. In 2007 was het landelijk totaal gestegen tot 161. De website Stamboomzoeker.nl geeft 43 vermeldingen.<ref>[http://www.stamboomzoeker.nl/search.php?l=nl&s=0&fn=&sn=ickenroth&bd1=0&bd2=2012&bp=&m=1&np=0&uy=&un=&t=1 Stamboomzoeker.nl]</ref>
===Duitsland===
*De naam ''Ickenroth'' komt met name voor in Duitsland. Er staan daar 144 vermeldingen in het telefoonboek, derhalve zijn er ongeveer 384 naamdragers. Dezen komen voor in 40 steden en districten. De meeste aansluitingen zijn in het district Westerwald, namelijk 69.
===Varianten===
*We vinden ''Ickerodts'' in de Landkreis Unna (Noordrijn-Westfalen). Voorts bestaat nog de variant ''Ickerath''. Vergelijk ook:<br>:Hans Carolus Bolhoven, loodgieter, geboren op 20-04-1910 te Amsterdam, overleden op 19-04-1995; Gehuwd op 24-jarige leeftijd op 18-07-1934 te Amsterdam met Katharina '''Ickerath''', 24 jaar oud, geboren op 10-11-1909 te Duisburg.
*Vergelijk ook nog: 30 juni 1732 Gau-Algesheim, Rheinhessen, Hessen Duitsland: Valentinus Frey huwt Anna Maria '''Ickenrath''', katholiek.<br>
:--> Naamvarianten in deze familie: ''Ickerodt/Eckeroth/Eckroth/Eckenroth/Eckenrode/Ickenroth/Ickenrath/Ickroth'' (de laatste komt voor te Antwerpen, familie afkomstig uit Neuwied).
*In de rekeningen van [[kasteel Hillenraad]] (archief Schloss Haag) komt de naam voor als: ''Eckenraedt, Eckraet, Ickenraeth, Ickenraet, Ickenroth, Ickraet'' en ''Ickraedt''.
==''Herkomst''==
Het stamoord van de Swalmer '''Ickenroth'''s is Ewighausen, een gehucht in het district Westerwald, welke streek globaal tussen Koblenz en Siegen ligt, voornamelijk in de Duitse deelstaat Rijnland-Palts; meer precies ligt het district tussen Montabaur en Westerburg. <br>Ewighausen (in het plaatselijk dialect: ''Iwichhouse'') werd voor het eerst vermeld in 1397. De spelling van zijn vroeger meer Limburgs klinkende naam wisselde in de loop der eeuwen van ''Ebichusin'' via ''Ebeckusen'' en ''Ewighusen'' naar het tegenwoordige Ewighausen.<ref>Zie [http://de.wikipedia.org/wiki/Ewighausen].</ref>
*''Commentaar'': (AJW):<br>
:We vinden in Swalmen en omgeving behalve '''Icke(n)roth''' ook de spelling '''Icke(n)rath''', al vanaf het eind van de achttiende eeuw, vergelijk: <ref>Uit de KRONIEK VOOR BEESEL, BELFELD EN SWALMEN -- 1770-1779
[http://www.loegiesen.nl/1770-1779%20Loe%20Giesen.htm]:<br>
1 juni 1775<br>
SWALMEN - Gehuwd: Joannes '''Eckerath''' [''Ickerath, Ickenrath, Ickenroth, Ickeroth'', geb. Bladernheim (nabij Montabaur) 10-4-1743, rond 1771 verhuisd naar Swalmen, koopman 1775-1792, zn. van Johan Georg '''Ickeroth''' en Maria Hackenbrug] en Anna Maria Heuts [ged. Swalmen 21-12-1748, overl. ald. 27-3-1838, dr. van Wilhelmus Heuts en Anna Heijnen]. Getuigen: Matthias Heuts en Jacobus Zeebroeck.<br>
DTB-Registers St.-Lambertusparochie Swalmen, fol. 120 (RAL 116).<br>
Uit dit huwelijk (o.a. tweeling):<br>
1. Maria Elisabeth '''Ickerath''' [?, volgens onderstaande correctie echter ''Eckerath'' --> later gewijzigd in ''Ickenroth''], geb. Swalmen 6-3-1776, ged. 7-3-1776 (get. Wilhelmus Heuts en Joanna Heijnen), bij de volkstelling 1796 inwonend bij haar ouders, overl. ald. 17-11-1849. Tr. Swalmen 18-1-1803 met Jean Geraedts.<br>
2. Joannes Ludovicus '''Ickenrath''' [?, volgens onderstaande correctie echter ''Eckerath'' --> later gewijzigd in ''Ickenroth''], geb. en ged. Swalmen 6-10-1777 (get. Joannes Petri en Barbara Swartmans), bij de volkstelling 1796 inwonend bij zijn ouders, overl. ald. 21-6-1850. Tr. Swalmen 25-2-1813 met Catharina Margaretha Alberts.<br>
3. Anna Gertrudis '''Ickenroth''' [volgens onderstaande correctie echter eerst ''Eckerath''], geb. en ged. Swalmen 17-3-1779 (get. Mathias Heuts en Anna Gertrudis Huijben uit Swalmen), bij de volkstelling 1796 inwonend bij haar ouders, overl. ald. 2-12-1856. Tr. Roermond 19-6-1800 met Arnoldus Matthias Huijben.<br>
4. Cornelia '''Ickenrath''' [?, volgens onderstaande correctie echter eerst ''Eckerath'' --> later gewijzigd in ''Ickenroth''] , geb. en ged. Swalmen 22-2-1781 (get. Godefridus Heuts en Anna Heijnen, beiden wnd. te Swalmen), bij de volkstelling 1796 inwonend bij haar ouders, overl. Asselt 7-12-1844. Tr. Swalmen 18-4-1809 met Henricus van Dael.<br>
5. Jacobus '''Ickenroth''', geb. Swalmen 4-2-1783, ged. 5-2-1783 (get. Joannes Ceuven en Barbara Engelen, beiden wnd. te Swalmen), bij de volkstelling 1796 inwonend bij zijn ouders, later wnd. als molenaar te Born.<br>
6. Wilhelmina '''Ickenroth''', geb. Swalmen 1-11-1784, ged. 2-11-1784 (get. Joannes Thielmans en Maria Eva Leenders, beiden wnd. te Swalmen). Tr. Swalmen 24-7-1816 met Jacobus [[Wuts]].<br>
7. Wilhelmus '''Ickerath''', geb. en ged. Swalmen 3-12-1787 (get. Conrardus Geraerts wnd. te Swalmen en Maria Agnes Lenarts wnd. te Roggel), overl. ald. 13-12-1787.<br>
8. Anna Catharina '''Ickerath''', geb. en ged. Swalmen 3-12-1787 (get. Robertus Pijpers en Margaretha Mevissen, beiden wnd. te Swalmen), leeft 1796.<br>
9. Petronella '''Ickeroth''' [?, volgens onderstaande correctie ''Ickerath''], geb. Swalmen 26-8-1789, ged. 27-8-1789 (get. Ludovicus Heuts en Aldegonda Heuts, beiden wnd. te Swalmen), leeft 1796.<br>
10. dochtertje NN [volgens onderstaande correctie ingeschreven als ''Ickenrath''] geb. en ged. Swalmen 3-9-1791 (doop door vroedvrouw Anna Heijnen, ''quae statim obiit''), jong overl.<br>
11. Maria Catharina '''Ickenroth''', geb. Swalmen 7-12-1792, ged. 8-12-1792 (get. Petrus Heuts en Catharina Geraerts, beiden wnd. te Swalmen), leeft 1796.<br>
Volgens de overlevering kwam Johan '''Ickenroth''' naar Swalmen als koetsier van bisschop. Hij is de stamvader van de familie Ickenroth in Limburg, welke haar naam ontleent aan het dorpje Uckerath, ten zuidoosten van Siegburg aan de rand van het Westerwald. Johan kocht op 11-3-1779 en 7-2-1780 de beide helften van een bemd genaamd Klotvoetshof aan de Swalmer markt gelegen. Het gezin woonde bij de volkstelling 1796 op de Markt met 6 kinderen jonger dan 12 jaar (''Jaarboek'' 16 blz. 67).<br>
(Eerdere gegevens met dank aan Jan Ickenroth, Reuver.)<br>
*'''CORRECTIES''' betreffende bovenstaande doopnamen:<br>
:In het doopregister noteerde pastoor Hennen bij personen 1 en 2 aanvankelijk: ''Eckerath'', dit werd veranderd in: ''Ickenroth''; bij 3 en 4 noteerde hij aanvankelijk ''Eckerath'', dit werd ''Ickenroht''; bij 9 noteerde hij ''Ickerath'' en bij 10 ''Ickenrath''.</ref><ref>10 januari 1786<br>
SWALMEN - Verpachting accijns.
"Conditiens en voorwaerde op welcke heeden den 10 january 1786 de heeren commissarissen der geërfdens van Swalmen en Asselt naer voorgaende kerckepublicatie sullen verpachtenn den accijs van wijn, bier, brandewijn en andere hitsige waters aenvanck te sullen neemen met den 15 january en eyndigen met den laesten 8ber 1786 doende negen en eenen halven maendt.<br>(...)<br>
15. Alle gedistileerde wateren binnen dorps, welcke … particuliere in deese heerlijckheidt sullen worden uytgeleevert, sullen den accijs aen de pachters betaelen of de penen hier voeren aengero… <br>
De conditiën voorgeleesen sijnde is de accijse ingeset op hondert gulden brabants wissel.
Waer op Conraedt Geraedts heeft gestelt twintigh hooghsels, '''Johan Ickenrath''' vijf hooghsels, Conraedt Geraedts een hooghsel, '''Johan Ickenrath''' twee hooghsels en is aen den selven verbleeven voor twee hondert veertigh guldens munte als voor en is naer het beraet aen den selven voor tweehondert en veertigh guldens brabants verbleven.<br>
Aldus gedaen op den raedthuyse tot Swalmen dato quo supra ende heeft tot borge gestelt Conraedt Geraedts.<br>
[w.g.] '''J. Ickenroth'''<br>
:Dit ist merck van Conraedt Geraedts x schrijvens onervaeren.<br>
:M.A. Sijben<br>
:C. van Keeken<br>
:J. Mevessen<br>
mij present J. Ceuven<br>
RHCL, SA Swalmen en Asselt, magazijnlijst nr. - <br> ''Bron'': KRONIEK VOOR BELFELD, BEESEL EN SWALMEN - 1780-1789, Regesten 1890-1899 Loe Giesen [http://www.loegiesen.nl/1780-1789%20Loe%20Giesen.htm]</ref>,<ref> Notaris F.W. Milliard / Notariële akte 6906 / Minuut : publieke verkoop<br>
Roermond / Aktedatum: 11-10-1827 / publieke verkoop van onroerende goederen te Swalmen op verzoek der erfgenamen en weduwe '''Jan Ickenrath'''
Volgnummer: 316<br>
Comparant 1: '''Huijts, Maria'''<br>
Comparant 2: Verscheiden<br>
Toegangsnummer: 1004 Notarissen van Roermond<br>
Inventarisnummer: 12.71<br>
Vindplaats: Gemeentearchief Roermond</ref> en <ref>19 november 1892<br>
SWALMEN - Deling van onroerende goederen te Swalmen, geschat op ¦ 1.921,‑, tussen Johannes van Groenendael, man van Johanna Sliepen te Swalmen; Johanna Maria Sliepen te Reuver onder Beesel; Johannes Dehelissen, man van Catharina Sliepen te Asselt; Johanna Janissen, weduwe van Joseph Sliepen te Swalmen; Thomas Sliepen aldaar; en '''Jan Ickenrath''', man van Maria Sliepen te Reuver.<br>
GA Roermond, Repertorium notaris G.H.V. Bongaerts, inv.nr. 1892/162.<br> ''Bron'': KRONIEK VOOR BELFELD, BEESEL EN SWALMEN - 1890-1899,
Regesten 1890-1899 Loe Giesen
[http://www.loegiesen.nl/1890-1899%20Loe%20Giesen.htm]</ref>. Dat is op zichzelf allerminst vreemd. Het [[toponiem]] /-rode/ (D: ''-roth'') wordt ook in het Nederlands regelmatig afgewisseld met /-rade/ (''-rath''). De Swalmer uitspraak van de naam Ickenroth is trouwens ''Ikkeroat'', hetgeen het midden houdt tussen /-rath/ en /-roth/. In Swalmen bestaat de variant Ickenrath tot op de huidige dag. ''Zie ook noot 3.''<br>
:Eenzelfde ambivalentie is aan te treffen bij de familie van Jacob Ickenrath in het naburige Brüggen Dülken (D), 1825-1836:
::'''Jacob Ickenrath''' married Maria Catharina Roosen in 1825.
::They had the following children: <br>
:: i ''F'' Maria Franciska Ickenrath was born on 6 Jan 1826 in Brüggen Dülken. <br>
:: ii ''M'' Johann Ignatz Ickenroth was born on 22 Jun 1827 in Brüggen Dülken.<br>
::iii ''F'' Friederica Augusta Ickenrath. <br>
::iv ''M'' Constantin Aloysius Ickenrath was born on 28 Sep 1830 in Brüggen Dülken. <br>
::v ''F'' Josephina Heinrika Ikenroth was born on 29 Apr 1832 in Brüggen Dülken. <br>
::vi ''F'' Maria Anna Ickenrath was born on 8 May 1834 in Brüggen Dülken. <br>
::vii ''M'' Johann Heinrich Ickenrath was born on 10 Apr 1836 in Brüggen Dülken. <br>
::viii ''M'' Wilhelm August Ickenrath.<br>
::''Bron:'' [http://www.eschenbeck.net/family/pafg56.htm Familienforschung Eschenbeck]
In de 17e eeuw kwam de naam Ickenroth in het Westerwald (en hoogstwaarschijnlijk ook elders) niet voor. In de geboorte- en huwelijksregisters van de parochie Meudt, waaronder ook Ewighausen viel, kwam alleen de naam '''Uckeroth''' voor. Een van deze families gaf aan uit het [[Hertogdom Berg]] afkomstig te zijn.
*''Commentaar'' (AJW):<br>
:In het uiterste zuiden daarvan, thans nog net in de deelstaat Noordrijn-Westfalen gelegen, bevond zich de plaats ''Uckeraidt'' (spelling in 1610, tegenwoordig ''Uckerath''). Het is mogelijk dat er een verband is tussen die plaatsnaam en de te Ewighausen in de 17de eeuw geattesteerde familienaam Uckeroth. De afstand tussen Uckerath en Ewighausen e.o. is niet groot. De plaatsnaam ''Uckeraedt/Uckerath'' moet in ieder geval '''niet''' verward worden met de naam ''Ückerath'', die in een geheel ander deel van het Rijnland te zoeken is.<ref>Dit Ückerath vormt sinds 1975 een stadsdeel van Dormagen. Het laatste is een stad in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen, gelegen in het district Rhein-Neuss. (Voorheen vormde Ückerath een deel van de gemeente Nievenheim, die thans ook tot Dormagen behoort.)</ref> Het is van belang dit klankverschil in het eerste woorddeel te onderstrepen.<br>''Uckerath'' werd in 1131 al vermeld, en wel als ''Okenrode''<ref> Paus Innocentius II kent aan het Cassius-klooster te Bonn het recht toe op de ''eclessiam Okenrode cum tota decima'' ('kerk Uckerath met de volle tiende'). Voor de geschiedenis van Uckerath zie: [http://de.wikipedia.org/wiki/Uckerath].</ref>.
: Er wordt dus verondersteld dat de naam Ickenroth een [[herkomstnaam]] zou zijn, ontleend aan dit aan de noordkant van het Westerwald gelegen plaatsje Uckerath (vroeger ''Okerode''), thans een ''Ortsteil'' van de stad Hennef (Sieg) aan de Leuscheid, waar het Westerwald begint. Dit Hennef is gelegen in het district Rhein-Sieg-Kreis (deelstaat Noordrijn-Westfalen). Opvallend is dan wel, dat de namen ''Uckeroth'' en ''Uckerath'' zelf zeer weinig voorkomen, en ook niet specifiek in het veronderstelde stamgebied zelf, al zou er dus wel in de 17e eeuw een kleine concentratie van families met de naam Ucke(n)rod zijn geweest in de omgeving van Ewighausen [bron?]. Maar deze naam is later veranderd, waarvoor ook geen duidelijke reden lijkt te bestaan. De verandering is tweevoudig: de gesloten, geronde achterklinker /u/ verandert in een gesloten, niet-ronde voorklinker /i/ en er verschijnt een infix -n- aan het eind van het eerste woorddeel. De relatie met het eerdere Uckerode is zo zonder duidelijke reden onherkenbaar gemaakt. Er bestaat ook geen duidelijke klankverwantschap tussen de /oe/- en de /ie/-klinkers, behalve dat ze beide gesloten (met hoge tong gearticuleerd) zijn. Daar staan twee tegengestelde kenmerken (voor/achter, rond/niet-rond) tegenover. De historische evolutie van de geschreven plaatsnaam verloopt daarentegen wel klankwettig, zij kende door alle eeuwen heen met opvallende consequentie ronde achterklinkers aan het begin van de naam: <ref>
{|
| width="30%" valign="top" |
1131 Okenrode
1166 Okerode
1181 Ocherode
1212 Okerode
1248 Okerode
1307 Ocerode
| width="30%" valign="top" |
1314 Oykerode
1357 Oykeroyde
1398 Hueckeroide
1432 Oykererodt
1460 Ockeroit
1487 Oykenrode
| width="30%" valign="top" |
1543 Oeckrot
1566 Uckeraedt
1610 Uckeraidt
1745 Uckerath
|}
zie [http://www.uckerath.de/Info/ueber/Berichte/Koepsel/Gemeindegeschichte.htm].<br>
''Aanvulling:'' Mogelijk pas niet veel eerder dan 1769 wordt de plaatsnaam als ''Uckerod'' geschreven, zie: [http://books.google.nl/books?id=rJtAAAAAcAAJ&pg=PA462&lpg=PA462&dq=Uckerod&source=bl&ots=bdq9ibtZiz&sig=BJf4M6hn2jTivqFKrBh3udlhGoM&hl=nl&sa=X&ei=yU3iT_HUO6q50QWy1-GIAw&ved=0CFEQ6AEwBA#v=onepage&q=Uckerod&f=false] </ref>
: Alleen in 1398 vinden we een zeer afwijkende spelling, met een H aan het begin en een ''umlaut'' (ue) in het eerste woorddeel. <ref>Het is merkwaardig dat (zowel in Duitsland als in Nederland) ook de naam ''Heuckeroth'' bestaat (in Nederland 67 naamdragers in 2007; 45 in 1947). Dit is onder meer de achternaam van een niet onbekende Nederlander: Cornelis Willem (Gordon) '''Heuckeroth''' (Amsterdam, 6 juli 1968) is zanger en presentator. Hij is bekend onder zijn roepnaam Gordon. In Amerika komt bovendien ook de naam ''Hueckeroth'' voor.</ref> Ook de spelling uit 1543 vertoont bij uitzondering een umlaut. Dat lijken zo eerder vergissingen, want alle 15 vermeldingen ervóór en erna zijn typisch anders van aard: het zijn geronde achterklinkers zonder umlaut. Ze zijn in dat opzicht door de eeuwen heen opvallend consistent. De 'Uckenrode-hypothese' voor het ontstaan van de familienaam Ickenroth staat dus dus niet sterk, zowel topografisch (in familienamen ontbreken andere verwijzingen naar Uckerath, deze plaatsnaam komt als herkomstnaam nergens meer voor) als klankmatig (een onverklaarbare klinkerverschuiving). Als er helemaal geen verdere historische aanknopingspunten zouden zijn, zou ze zelfs gevoeglijk kunnen vervallen. <br>
:Desalniettemin pleit het volgende, zeer saillante gegeven alleszins wel voor een dergelijke verklaring (althans gedeeltelijk):<br>
::Op 20 juli 1709 werd in Ewighausen geboren Catharina, dochter van Adam '''Uckerod''' en Maria Müller. De pastoor gaf haar de achternaam '''Ickenroth''' en vervolgens veranderde hij in de registers in de marge elke naam Uckerod in Ickenroth.<br>
:Er mocht kennelijk geen misverstand blijven bestaan. Deze pastoor moet daarvoor hoe dan ook toch een goede reden gehad hebben. Waarschijnlijk was dan juist de eerdere spelling ''Uckerod'' niet correct geweest. Hier is verder onderzoek nodig. Betrof het een eenmalige attestatie als 'Uckerod', of had deze schrijfwijze aldaar enige traditie? Zijn er eerder nog andere spellingen geweest? De pastoor bezat blijkbaar de nodige autoriteit, want de door hem aangebrachte correctie is later nooit teruggedraaid. <br>
:Als onwaarschijnlijk en in elk geval niet afdoende moet de volgende argumentatie worden aangemerkt. Volgens een niet nader genoemde germanist [bron?] zou in het Westerwald de /ü/ als 'ie' worden uitgesproken. In hoeverre deze uitleg correct is, is zeer de vraag. Ook als in die regio de /ü/ inderdaad als /ie/ zou worden uitgesproken (wat nog maar eerst aangetoond zou moeten worden), brengt die wetenschap ons hier niets verder. De naam Uckerod kent immers geen /ü/-klank (met ''umlaut''), maar een [oe]-klank, en dat was in de achttiende eeuw ook zo. Waar zou die umlaut dan ineens vandaan moeten komen, en zou die dan in het Westerwald vervolgens weer /ie/ zijn geworden? Geen enkel feit kan dit staven. Uckerod kan dus niet lokaal zo maar als Ickerod geklonken hebben, maar toch veranderde de pastoor al die voorkomens blijkbaar doelbewust. In de achttiende eeuw zou een geletterde en ter plaatse goed bekende (als bijvoorbeeld deze pastoor) toch ook wel hebben kunnen weten hoe dit dan zat. Die zou een mogelijke link met Uckerod anders zeker ook gelegd hebben. Maar die associatie is juist teniet gedaan. De pastoor oordeelde blijkbaar dat zij ''niet'' juist was.<br>
:Er zijn trouwens zijn ook mogelijke andere contra-indicaties. In het district Westerwald liggen namelijk tal van plaatsen met de uitgang ''-roth'' of ''-rod''.<ref>Om slechts de meer bekende te noemen: ''Alpenrod, Berod bei Wallmerod, Borod, Girkenroth, Girod, Heiligenroth, Hergenroth, Leuterod, Oberrod, Rennerod, Rückeroth, Wahlrod, Wallmerod, Weroth'' en ''Willmenrod''.</ref> Het zou dus allerminst vreemd zijn als daartussen ook een bestaande locatie ''Ickenroth'' te vinden is (geweest). Het is dan heel goed mogelijk dat deze familienaam oorspronkelijk geen herkomstnaam was, maar eerder een [[adresnaam]]. Zij verwees dan niet naar een herkomst uit het elders te zoeken Uckerod, maar naar een situering in/op een ons niet nader bekend, maar mogelijk dichterbij te vinden locatie Ickenroth. Ook als deze familie oorspronkelijk meer ten zuiden van het Westerwald herkomstig was (wat vooralsnog alleen maar vagelijk geopperd schijnt te zijn), is er nog geen bewijs voor een herkomst specifiek uit Uckeraedt. De handelwijze van onze 'kroongetuige', de bewuste pastoor uit 1709, spreekt dit vooralsnog tegen.<br>
:Het tweede naamkundig bezwaar is, dat de naam Ickenroth in tegenstelling tot Uckeraedt/-raidt/-rath een meervouds -n- bevat. De spelling ''Ickeroth'' (zonder die /n/) komt in Duitsland thans in het geheel ''niet'' voor, dat geeft al te denken. De pastoor koos ook zonder aarzeling voor deze /n/, wat wijst op een andere afleiding dan die van Uckerod. Er valt dan wellicht te denken aan zoiets als een lokale variant van ''Eickenrodt / Eichenrodt''. Deze ook bestaande familienaam heeft een duidelijke etymologie: 'een plaats waar ooit eiken zijn gerooid'. Let op de onmisbare meervouds -n- daarin! Deze naam komt ook nu nog voor, zij het wat minder en ook in andere regio's: er zijn slechts 19 telefoonvermeldingen van in Duitsland, wat derhalve goed is ca. 50 naamdragers. (De meeste aansluitingen zijn in de stad Celle, namelijk 5.) De hierboven weergegeven historische en geografische spellingsvarianten wijzen ook in de richting van percepties als ''Eckenroth''.
==Noten==
<references/>
==Bron==
*Naamkundige aantekeningen en commentaar: dr. Ad Welschen
==Literatuur==
*Jan Ickenroth, ''Genealogie Ickenroth'', manuscript (o.a. in de bibliotheek van Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal).
[[category:Familienaam]][[category:Herkomstnaam]]
