Maas

Uit Genealogie Limburg Wiki

De Maas (Frans: Meuse) ontspringt in Frankrijk te Pouilly-en-Bassigny op het Plateau van Langres. De rivier stroomt van hieruit in noordelijke richting door de Franse Ardennen en Lotharingen. Vanaf de stad Sedan is ze bevaarbaar.

Even ten zuiden van Dinant (in Givet) passeert de Maas de grens met België. Zij buigt bij Namen af naar het oosten en bereikt via Andenne en Huy de grootste stedelijke agglomeratie langs haar oevers: Luik en omgeving. Voorbij dit industriegebied buigt de Maas af naar het noorden om voorbij Wezet de Nederlandse grens te bereiken.

Bij Eijsden is de Maas even grensrivier, maar bij Maastricht heeft de Maas Nederlands grondgebied aan twee zijden. Tussen Borgharen en Lanaken respectievelijk Thorn en Kessenich vormt de Maas (daar dan ook Grensmaas genoemd) de grens tussen Nederland en België, tevens die tussen Nederlands Limburg en Belgisch Limburg. Het bochtige Limburgse traject via Maaseik, waar ze stroomafwaarts weer bevaarbaar is, wordt voor de scheepvaart afgesneden door het Julianakanaal aan de oostkant.

Voorbij Kessenich ligt de Maas geheel op Nederlands grondgebied: er volgt een traject waarlangs ten gevolge van de grindwinning een groot aantal kunstmatige meren liggen, de Maasplassen. De grootste stad is hier Roermond. Tussen Heel en Buggenum wordt de vaarroute van de Maas nogmaals ingekort door het Lateraalkanaal.

De loop van de Maas volgt vervolgens min of meer de grens met Duitsland, die de rivier op enkele kilometers afstand volgt. Hier ligt Venlo, na 's-Hertogenbosch en Maastricht de derde grootste Nederlandse stad aan de Maas. De meest oostelijke Maasbocht ligt bij het plaatsje Arcen. Iets noordelijker, vanaf Vierlingsbeek, gaat de Maas de grens met Noord-Brabant vormen, en vanaf Mook ligt niet Limburg, maar Gelderland op de rechteroever.

De Maas en genealogie

De Maas verdient vanuit genealogisch oogpunt vooral aandacht waar het beroepen betreft die nauw verbonden zijn met de Maas. Dit geldt in de eerste plaats voor families waaronder bijvoorbeeld veel Maasschippers of huurvaarders voorkomen. Ook paarddrijvers, die schepen met hun paarden soms over een jaagpad of lijnpad stroomopwaarts trokken, verdienden hun brood langs de oevers van de Maas. Een goede kennis van het schippersleven en de plaatsen waar we informatie vinden over deze personen draagt in sterke mate bij tot goed genealogisch onderzoek.

De Maas was ook eeuwenlang een belangrijke verbindingsroute voor reizigers en kooplieden. Soms maakten ze slechts een enkele reis en belandden zo in het gebied dat we nu Limburg noemen. Ook rondreizende soldaten volgden veelal de loop van de Maas en lieten daar hun sporen na. De veerman was - bij gebrek aan bruggen stroomafwaarts van Maastricht - vaak de aangewezen persoon om de reizigers over te zetten.

De Maas was niet alleen een levensader: door de eeuwen heen lieten ook velen het leven in en bij de Maas. De DTB-registers van talloze parochies langs de Maas - en dan vooral de registers van overlijden of begraven - bevatten genealogische gegevens over verdronken personen. Deze gegevens bevinden zich soms in zowel de plaats van herkomst als de plaats waar de overledene werd gevonden.

Archieven

Naast de archieven van gemeenten en parochies langs de Maas zijn er ook archieven die een breder of juist specifieker karakter hebben:

Externe links

Oude kaarten van de Maas bevatten soms vermeldingen van familienamen: