Filips van Montmorency

Uit Genealogie Limburg Wiki

Eerste versie bewerkt naar een gelijknamig artikel in de Nederlandse Wikipedia

Filips van Montmorency, graaf van Horne, werd geboren in 1518 of 1524, mogelijk op het Kasteel van Ooidonk te Nevele in Oost-Vlaanderen en ter dood gebracht te Brussel, 5 juni 1568. Filips II van Montmorency-Nivelle was de zoon van Jozef van Montmorency, graaf van Nevele. Zijn moeder Anna van Egmont, hertrouwde met Jan, graaf van Horne, die zijn stiefzoon aldus het graafschap Horne en de Heerlijkheid Heusden, het Land van Heusden en Altena en Weert naliet. In 1546 trouwde hij met Walburgis van Nieuwenaar. Filips was page, later kamerheer aan het hof van Karel V, keizer van het Heilige Roomse Rijk.

Het leven van de graaf van Horne vertoont grote overeenkomsten met dat van zijn vriend De Lamoraal van Egmont, graaf van Egmont, met wie hij uiteindelijk zou sterven.

Graaf Horne was oorspronkelijk legeraanvoerder van het Spaanse leger. Hij werd in 1555 stadhouder van Gelre en in 1556 ridder van het orde van het Gulden Vlies. In 1558 volgde hij Maximiliaan II van Bourgondië op als admiraal van de Nederlanden en was in 1559 de opperbevelhebber van de vloot die koning Filips II van Spanje naar Spanje bracht. Hij boekte enkele grote successen en werd als dank daarvoor in 1561 benoemd tot lid van de Raad van State.

Opstand

In de Raad van State vormde hij samen met Willem van Oranje en de graaf van Egmont een Driemanschap ter verdediging van de vrijheden (Ligue der Groten), dat in opstand kwam tegen het beleid van de kardinaal Antoine Perrenot Granvelle, bisschop van Atrecht, die de inquisitie (vervolging van de protestanten) invoerde in Vlaanderen. Na diens afzetting bleef Horne zich verzetten tegen de Spaanse terreur: als protest hiertegen leverde de graaf van Horne zijn insignes van het Gulden Vlies in. Hij was aanwezig op de vergaderingen van Breda en Hoogstraten. Hij stond de calvinisten te Doornik kerkbouw toe buiten de muren, hetgeen later een van de aanklachten tegen hem zou vormen.

Weert

De graaf van Horne is zijn hele leven overtuigd katholiek gebleven. Maar door zijn gedoogbeleid jegens de protestanten en zijn regelmatige afwezigheid, groeide Weert onder zijn bewind uit tot een bolwerk van de Reformatie. Dit gebeurde onder de leiding van de gravinnen Anna van Egmont en Walburgis van Nieuwenaar. Hierdoor was de Beeldenstorm in Weert extra hevig in vergelijking met andere steden. Na de Beeldenstorm voerde de graaf Horne een beleid dat gericht was op het herstel van de katholieke macht, omdat hij de onderdrukking van zijn katholieke geloofsgenoten niet kon tolereren en bovendien zijn trouw aan Margaretha van Parma moest laten zien.

Brussel

Filips II stuurde de Fernando Álvarez de Toledo, hertog van Alva, naar de Nederlanden om orde op zaken te stellen na de Beeldenstorm. Willem van Oranje ontvluchtte hierop Brussel; Egmont en Horne besloten niet te vluchten. Alva liet vrijwel direct na zijn aankomst de graaf van Egmont, diens secretaris Jan van Casembroot en de graaf Horne arresteren, op 9 september 1567. Dit geschiedde met een vals voorwendsel: Alva had een overleg aangekondigd om bij een maaltijd over de situatie te praten. Zij werden wegens hoogverraad voor de Raad van Beroerten gesleept. Hoewel Egmont tot het einde toe katholiek bleef en trouw bleef aan de Spaanse koning, werd hij samen met graaf van Horne ter dood veroordeeld, ondanks het inroepen van hun staat van onschendbaarheid als Gulden-Vliesridders en de vele protesten van andere edelen.

Op 3 juni 1568 werd Horne van het Spanjaardenkasteel te Gent naar Brussel teruggebracht en opgesloten in het Broodhuis; op 4 juni tekende de Spaanse landvoogd Alva het doodvonnis; in de motivering vormden zijn steun aan het Eedverbond der Edelen en zijn tolerant gedrag te Doornik de hoofdpunten.

Op 5 juni 1568 werden beide edellieden en vrienden kort na elkaar onthoofd op de Grote Markt van Brussel. De dood van Egmont en Horne leidde tot grote protesten onder de bevolking.

Filips van Montmorency ligt begraven in de Sint Martinuskerk in Weert.

Literatuur

P.A.M. Geurts (1968): 'Filips van Montmorency, graaf van Horne', in: Spiegel Historiael.

Externe links