3.374
bewerkingen
Wijzigingen
Uit Genealogie Limburg Wiki
tijdelijk hier verplaatst
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
'''AANTEKENINGEN''' (AJW):<br>
:''De plaatselijke naam '''Schifflers''', die rond Montzen als /Schöfesch/ uitgesproken wordt, betekent wellicht 'mandvlechter' (ahd ''Scheffler''). Men vindt die naam ook in de verfranste vormen '''Xhafflaire''' (Xhauflatre) en Scouflasre.''<br>
Aldus wordt het gesteld op de website. <br>
'''''Commentaar'''''<br>
Deze verklaring klinkt echter op bepaalde punten nogal twijfelachtig. Immers, het Duitse woord ''Schuffel'' betekent ons 'schoffel', en ''scheffeln'' heeft tegenwoordig ook een heel andere betekenis dan 'mandvlechten', namelijk 'bijeenschrapen', hoewel een ''Scheffel'' (Ndl. 'schepel') regionaal wel 'kuip' en 'vat' kan betekenen. Misschien valt dus eerder aan 'kuiper' te denken, maar de /ö/-klank doet eigenlijk toch anders vermoeden. In elk geval is het zeker veel te ver gezocht om terug te grijpen naar het Oudhoogduits, zoals dat van ongeveer de zesde eeuw tot 1050 gesproken werd. Middelhoogduits zou al oud genoeg zijn. Te bedenken is voorts, dat in Montzen nooit Hoogduits werd gesproken, maar alleen Oud-Limburgs, het [[Platdietse streek|Platdiets]]e overgangsdialect tussen Limburgs en Ripuarisch.
'''''Vroenhoven'''''<br>
Een duidelijk aanknopingspunt vinden we in data uit de 18de eeuw van de familie SCHUFFELEERS (Schuffelers/Scheveleers/Scheffeleers/Schiffeleers/Schufflers) uit Vroenhoven bij Maastricht. Die plaats mag nog wel tot dezelfde regio als Bolland en Montzen gerekend worden. Zij bevestigen de
mogelijke variatie '''Schuffeleers/Schiffeleers/Scheffeleers''':
*SCHUFFELEERS (Schuffelers/Scheveleers/Scheffeleers), Hendrik, Scheveleers/Scheffeleers. Geboren circa 1740, overleden op 09-07-1793
::te Vroenhoven (bron: BS Boek 1 foto 162). Gehuwd met DEVENS, Anna Maria, dochter van DEVENS, Michael en FRANSSEN (Fransen), Maria Agnes. Geboren te Vroenhoven, gedoopt op 22-12-1751 te Vroenhoven (getuige(n): p: Christianus Fransen m: Anna Maria Devens) (aktenummer: PR-pg.8), overleden op 29-07-1789 te Vroenhoven op 37-jarige leeftijd (aktenummer: PR-pg.144).
*SCHUFFELEERS (Scheveleers/Schiffeleers/Scheffeleers), Herman. Geboren circa 1738, overleden op 08-04-1792 te Wolder.
::Gehuwd met REIJNDERS, Petronella, dochter van REIJNDERS (Reiners/Renet), Joannes en SMEETS, Cornelia. Geboren op 03-07-1734 te Vroenhoven, gedoopt op 03-07-1734 te Vroenhoven (getuige(n): p: Gerardus Scheepers m: Cecilia Loverix) (aktenummer: PR-pg.43), overleden op 29-08-1810 te Wolder op 76-jarige leeftijd (aangifte door: Jacques Mathijsen en Richard Daenen (geburen)) (bron: BS Vroenhoven 1810
*SCHUFFELEERS (Schufflers, Schiffeleers), Lambert. Overleden op 10-08-1793 te Vroenhoven (bron: BS Boek 1 foto 162).
::Gehuwd met BERNARTS, Maria Catharina. Overleden op 17-12-1782 te Vroenhoven (aktenummer: PR-pg.142).
''Bron'': [http://www.buysmansjean.be/fusiedorpen/vroe/vroe-0055.htm]
'''''Meertensinstituut'''''<br>
Het Meertensinstituut maakt ons op dit punt niet zo veel wijzer. Het vergroot eerder de onduidelijkheid door rond ''Scheffelaar'' de volgende relatie-clusters te suggereren:<br>
:Scheffel,< Scheffelaar < Scheffler, Schaffelaar
:Schaffelaar, van < Schaffelaars, Schäffler, Schaffel, van
:Scheffelaar,< Scheffler < Scheffelers, Schäffler
:Schiffelers < Schiffeleers, Scheffelaar, Schuffelers
De vormen met de korte klinker /a/ komen voor dit geval niet in aanmerking. Het laatste cluster lijkt nog het dichtst in de buurt te komen. Het is ongeveer de variatie die we in Vroenhoven aangetroffen hebben. De klinkerwisseling /i-e-u/ is dan, anders dan bij de eerste drie, aan een zwakke klankkleur toe te schrijven.
'''''Voorlopige conclusie'''''<br>
We zullen een en ander in laatste instantie aan geschoolde kenners van het plaatselijk dialect moeten overlaten, maar het verband met ''Schuffeleer'' en een betekenis als 'schoffelaar' moet voor ''Xhofleer'' zeker niet uitgesloten worden geacht. Vergelijk in dit verband nog een naam als ''Ristjouw'', zie [[Regout]].
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
'''AANTEKENINGEN''' (AJW):<br>
:''De plaatselijke naam '''Schifflers''', die rond Montzen als /Schöfesch/ uitgesproken wordt, betekent wellicht 'mandvlechter' (ahd ''Scheffler''). Men vindt die naam ook in de verfranste vormen '''Xhafflaire''' (Xhauflatre) en Scouflasre.''<br>
Aldus wordt het gesteld op de website. <br>
'''''Commentaar'''''<br>
Deze verklaring klinkt echter op bepaalde punten nogal twijfelachtig. Immers, het Duitse woord ''Schuffel'' betekent ons 'schoffel', en ''scheffeln'' heeft tegenwoordig ook een heel andere betekenis dan 'mandvlechten', namelijk 'bijeenschrapen', hoewel een ''Scheffel'' (Ndl. 'schepel') regionaal wel 'kuip' en 'vat' kan betekenen. Misschien valt dus eerder aan 'kuiper' te denken, maar de /ö/-klank doet eigenlijk toch anders vermoeden. In elk geval is het zeker veel te ver gezocht om terug te grijpen naar het Oudhoogduits, zoals dat van ongeveer de zesde eeuw tot 1050 gesproken werd. Middelhoogduits zou al oud genoeg zijn. Te bedenken is voorts, dat in Montzen nooit Hoogduits werd gesproken, maar alleen Oud-Limburgs, het [[Platdietse streek|Platdiets]]e overgangsdialect tussen Limburgs en Ripuarisch.
'''''Vroenhoven'''''<br>
Een duidelijk aanknopingspunt vinden we in data uit de 18de eeuw van de familie SCHUFFELEERS (Schuffelers/Scheveleers/Scheffeleers/Schiffeleers/Schufflers) uit Vroenhoven bij Maastricht. Die plaats mag nog wel tot dezelfde regio als Bolland en Montzen gerekend worden. Zij bevestigen de
mogelijke variatie '''Schuffeleers/Schiffeleers/Scheffeleers''':
*SCHUFFELEERS (Schuffelers/Scheveleers/Scheffeleers), Hendrik, Scheveleers/Scheffeleers. Geboren circa 1740, overleden op 09-07-1793
::te Vroenhoven (bron: BS Boek 1 foto 162). Gehuwd met DEVENS, Anna Maria, dochter van DEVENS, Michael en FRANSSEN (Fransen), Maria Agnes. Geboren te Vroenhoven, gedoopt op 22-12-1751 te Vroenhoven (getuige(n): p: Christianus Fransen m: Anna Maria Devens) (aktenummer: PR-pg.8), overleden op 29-07-1789 te Vroenhoven op 37-jarige leeftijd (aktenummer: PR-pg.144).
*SCHUFFELEERS (Scheveleers/Schiffeleers/Scheffeleers), Herman. Geboren circa 1738, overleden op 08-04-1792 te Wolder.
::Gehuwd met REIJNDERS, Petronella, dochter van REIJNDERS (Reiners/Renet), Joannes en SMEETS, Cornelia. Geboren op 03-07-1734 te Vroenhoven, gedoopt op 03-07-1734 te Vroenhoven (getuige(n): p: Gerardus Scheepers m: Cecilia Loverix) (aktenummer: PR-pg.43), overleden op 29-08-1810 te Wolder op 76-jarige leeftijd (aangifte door: Jacques Mathijsen en Richard Daenen (geburen)) (bron: BS Vroenhoven 1810
*SCHUFFELEERS (Schufflers, Schiffeleers), Lambert. Overleden op 10-08-1793 te Vroenhoven (bron: BS Boek 1 foto 162).
::Gehuwd met BERNARTS, Maria Catharina. Overleden op 17-12-1782 te Vroenhoven (aktenummer: PR-pg.142).
''Bron'': [http://www.buysmansjean.be/fusiedorpen/vroe/vroe-0055.htm]
'''''Meertensinstituut'''''<br>
Het Meertensinstituut maakt ons op dit punt niet zo veel wijzer. Het vergroot eerder de onduidelijkheid door rond ''Scheffelaar'' de volgende relatie-clusters te suggereren:<br>
:Scheffel,< Scheffelaar < Scheffler, Schaffelaar
:Schaffelaar, van < Schaffelaars, Schäffler, Schaffel, van
:Scheffelaar,< Scheffler < Scheffelers, Schäffler
:Schiffelers < Schiffeleers, Scheffelaar, Schuffelers
De vormen met de korte klinker /a/ komen voor dit geval niet in aanmerking. Het laatste cluster lijkt nog het dichtst in de buurt te komen. Het is ongeveer de variatie die we in Vroenhoven aangetroffen hebben. De klinkerwisseling /i-e-u/ is dan, anders dan bij de eerste drie, aan een zwakke klankkleur toe te schrijven.
'''''Voorlopige conclusie'''''<br>
We zullen een en ander in laatste instantie aan geschoolde kenners van het plaatselijk dialect moeten overlaten, maar het verband met ''Schuffeleer'' en een betekenis als 'schoffelaar' moet voor ''Xhofleer'' zeker niet uitgesloten worden geacht. Vergelijk in dit verband nog een naam als ''Ristjouw'', zie [[Regout]].
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
