Van der Haerdt

De familienaam Van der Haerdt (ook: Van der Haert, Van der Hart) treffen we in de 17e eeuw o.a. aan in Swalmen en omgeving, waarbij ook enkele malen Venlo wordt genoemd als woonplaats van enkele Van der Haerdts. Of Peter en Hein van der Haerdt gezamenlijke voorouders hebben, is nog niet bekend.

Naam

Het Meertensinstituut [1] stelt dat de naam Van der Haert / Van der Hart geen herkomstnaam is, maar een zogeheten adresnaam. Zij verwijst dan naar een toponymische aanduiding de Hart, de Hardt, de Haart, de Hert.
In dit geval lijkt echter ook een andere verklaring mogelijk. Het zou hier dan wellicht toch om een herkomstnaam kunnen gaan, die dan haar oorsprong zou ontlenen aan de plaatsnaam Hardt, tegenwoordig een voorstad van Mönchen-Gladbach (D). Deze verklaring is misschien iets minder waarschijnlijk, omdat in dat geval een vorm als Haerdter eerder in aanmerking zou komen.

Genealogie

Generaties I en II

Over de eerste generaties Van der Haerdt bestaat nog onduidelijkheid. Daarom worden de eerste personen hier onder de eerste twee generaties geplaatst.

Philippus van der Haerdt. Tr. vóór 1625 met Cunera of Cunegundis (Kunne) NN.
(z.d.): Op verzoek van Philips van der Hardt als man en voogd van zijn vrouw Kunne getuigt Nellis Lindemans, schepen van Swalmen en Asselt, dat hij samen met de medeschepen Heincken Lindemans aanwezig is geweest toen Magdalena, weduwe van Lenart Kusters, ten behoeve van haar kinderen afstand heeft gedaan van haar vruchtgebruiksrechten van ½ bunder land op de Heidtwegh gelegen tussen Nelissken in gen Quack en de kinderen van Heinrich Lindemans, plus ½ bunder land in het Schoren Veldt gelegen tussen Derick Koxs en Joriss Custers. Hierna hebben deze kinderen, te weten Nijs en Joris Custers, deze twee halve bunders land overgedragen aan Philips van der Hardt en Kunne voornoemd, echtelieden, waarvan de koopsom ook is voldaan.

Petrus van der Haert (Hart), begr. Swalmen 25-11-1663. Tr. vóór 12 september 1630 met Sibilla Kellers (Beelke Kelners), begr. Swalmen 7-8-1669.
Uit dit huwelijk:

1. verm. Elisabetha van der Haert, leeft 22-3-1676.
2. verm. Catharina van der Hart. Tr. Swalmen 13-10-1667 met Gerardus Beeck.
3. Judith van der Haert, begr. Swalmen 29-9-1689. Tr. Swalmen 29-5-1675 met Jacobus Huberts alias den Hertog. De erfgenamen Hertochs droegen op 27-10-1711 een huis op de Hoogstraat over. Op 23-9-1721 verkochten Joannes en Hendrick Hertoghs landerijen onder Swalmen.
4. Philippus van der Haert, mogelijk begr. Swalmen 29-12-1679. Tr. mogelijk 1) Asselt 20-10-1678 met Catharina Daemen, begr. Swalmen febr. 1679; mogelijk 2) ... vóór 26-12-1683 met Matthia Neerens.
5. Anna van der Hart, ged. Swalmen 9-11-1650 (get. Petrus Stockmans? en Joanna Kellers; dr. van Petrus x B...ke Kellers), begr. ald. 16-4-1692. Tr. ... vóór 10-11-1683 met Jacobus Louijs.
   

Zij verpandden op 12 september 1630 Peter's erfdeel: Ten overstaan van scholtis, Jacob Gubbels en Gaetz Krompfoetz, schepenen van Swalmen en Asselt, bekennen Peter van der Haerdt en Billiken Kelleners, echtelieden, dat zij, met toestemming van Peter's ouders, een bedrag van 100 daalder Roermonds tegen een jaarlijks rente van 5% eerstmaals te betalen op 1 september en met een opzegtermijn van een half jaar, hebben opgenomen van Derick van der Laeckh en Mercken, echtelieden, met als onderpand het kindsdeel van Peter voornoemd.

Henricus (Hein) van der Haerdt, burger te Venlo. Tr. vóór 3 februari 1632 met Maria Ketels.
3 februari 1632: Ten overstaan van scholtis, Jacob Gubbels en Gaetz Krompfoetz, schepenen van Swalmen en Asselt, bekennen Wilhelm Phebis alias Raetgens met toestemming van zijn vrouw Peterken, en Jacob Schroers, ongehuwd, dat zij met toestemming van Goerdt Schroers een bedrag van 100 daalder Roermonds hebben opgenomen van Hein van der Haerdt en Mercken Ketels, echtelieden, met als onderpand huis en hof aan de oliemolen ('oliechssmuelen') gelegen tussen het goed van Derick Dorpmans en de aankoper [staat er 'Helders' of 'gelders'?], met een korte zijde grenzend aan Joest tho Middelhaeven, groot 1 morgen plaats. Wilhelm Phebis zal een jaarlijkse rente van 6 daalder betalen, eerstmaals te voldoen op O.L.V. Lichtmis 1633, met een opzegtermijn van een half jaar. 1 maart 1632: Ten overstaan van scholtis, Jacob Gubbels en Gaetz Krompfoetz, schepenen van Swalmen en Asselt, bekennen de kinderen van Korstgen thoe Roeckes, te weten Maess, Korstgen met toestemming van zijn vrouw Grietgen, Daem en Heilken, broers en zusters, dat zij een bedrag van 200 gulden Roermonds tegen een jaarlijkse rente van 12 gelijke guldens hebben opgenomen van Hein van der Haerdt, burger te Vendloe, met als onderpand huis en hof, groot 2 morgen, gelegen tussen Martten Gelaesmaekers en jonker Butkens, met de korte zijden grenzend aan jonker Butkens voornoemd en het openbaar broek.

Rutgerus van der Hart. Tr. Swalmen 16 mei 1635 (get. Joannes van Cruchten en Petrus van Aken) met Maria Huijsmans. Zij hertr. mogelijk Swalmen 5-10-1640 met Gerardus Hoecx.

Bertha van der Hardt, op 12 mei 1635 in Swalmen gehuwd met Goswinus in de Baarscamp. Zij woonden vermoedelijk in een huis in de Baarskamp nabij Rookhuizen gelegen, dat op 23-10-1703 werd verpand door hun kleindochter Berta Hendrix. Bij de dopen van haar drie kinderen wordt Bertha telkens Slabbers genoemd in plaats van Van der Haerdt.

Barbara van der Haerdt. Tr. vóór 1644 met Matthias Ketels. (z.d.): Ten overstaan van Wullem Ruitzen en Jacop Gubbels, schepenen, en Jan Keutgens, dragen Thijs Keetels en Barbara van der Hardt 'vyt moverende redenen ende vyt speciale gratie' een bemdje op de Werdt gelegen tussen Gerardt Spee en schenkers ('giffters') voornoemd, met de korte zijden grenzend aan 'den heere praesedentz erve', over aan Peeter Cuipers en Gertgen Jansen, echtelieden.
z.d.: Ten overstaan van Hendrick ten Dam en Willem Rutsen, schepenen, dragen Matthijs Ketels, burger te Venloe, en Berber van der Hart, echtelieden, ongeveer 3 vierdel plaats land in de Hoffacker gelegen tussen het goed van Jan Smiets en het openbaar voetpad, met de korte zijden grenzend aan Nelis Janssen en Peeter in gen Beeck, voor een bedrag van 306 gulden en 1 malder rogge over aan Peeter Cuijpers en Gertgen Janssen, ook echtelieden, licop en armengeld naar landsgebruik.

Elisabeth van der Haerdt (Van der Hart), begr. Swalmen 20-5-1685. Tr. Swalmen 1 mei 1646 (get. Christophorus Lindemans en Gosuinus van der Hart) met Matthias Linsen (Lenssen), overl. ... vóór 20-5-1685, zn. van Trijn in die Nierstraet.
9 februari 1667: Ten overstaan van pastoor, scholtis en schepenen wordt een akkoord opgesteld tussen Thijs Lensen enerzijds en Rabet Pijpers en Jan Spaeren anderzijds inzake huis en hofstad in de Nierstraet welk Thijs voornoemd in bezit heeft. Na het overlijden van Thijs en zijn huidige vrouw Lisbet van der Hardt zullen Rabet en Jan Spoeren de goederen ontvangen welke Thijs bezit vanwege zijn moeder wijlen Trijn in die Niersstraet. Mocht Lisbet overlijden en mocht Thijs dan hertrouwen, dan zullen deze tweede echtgenote of de kinderen uit dit tweede huwelijk na de dood van hun man respektievelijk vader een eenmalig bedrag van 100 gulden geven aan Rabet en Jan voornoemd of hun erfgenamen wegens hun vordering op genoemd huis. Mocht Thijs tot armoede komen ('daer Godt voer behoeden wil') en zou hij genoodzaakt worden om zijn goederen te verkopen of belasten, dan zal hij op genoemd huis en hofstad geen geld mogen opnemen of het goed verkopen, zolang hij nog andere goederen heeft. Voorts zal Thijs de helft van 25 gulden, welke Raebet aan Dierck Loeren heeft moeten geven wegens de vordering die de schoonmoeder van Derck te eisen had op het huis wegens het overlijden van Stoffer Lindemans, de stiefvader van Tijs voornoemd, restitueren aan Rabet en Jan Spoeren. Ondertekend en gehandmerkt door Thijs Lensen en Lisbet, echtelieden; Rabet Pijpers en Fijcken Spoeren; Jan Spoeren; Johannes de Haeff, pastoor te Swalmen; Albert Meuter, scholtis; Heijncken zu Dam en Willem Rutsen.

Anna van der Haerdt (Van der Hart). Tr. Swalmen 30 oktober 1647 (get. Aret Gielkens en Gosuinus Gerckens) met Petrus Stockmans.

Generatie III

Goswinus van der Haerdt. Tr. 1) met Judith NN; tr. 2) Swalmen 1644 met Joanna Dijtiens alias Rutiens alias Wolters.
. Uit dit huwelijk:

1. Philippus van der Hardt, ged. Swalmen 18-4-1645 (get. Guilielmus Raemekers en Mechtildis Gielen van Elempt; zn. van Goswinus x Joanna Wolters), jong overl.
2. Phillippus van der Hardt, ged. Swalmen 4-5-1651 (get. Robertus Pijpers en Gertrudis Crompfoets), mogelijk begr. ald. 29-11-1679. Tr. mogelijk Asselt 20-9-1678 met Catharina Daemen.
3. Joannes van der Hart, ged. Swalmen 16-7-1656 (get. Theodorus Pastoors en Catharina van Raij; zn. van Goswinus x Joanna Rutiens; naam moeder onder voorbehoud), begr. ald. 12-4-1700. Tr. Asselt 12-10-1684 met Cornelia Nijskens.

20 juni 1648: Ten overstaan van Wullem Ruijtzen en Hendrick zu Dam, schepenen, en Albert Meuters in plaats van de scholtis, neemt Wullem Wijnen bezit ('immissioen') van de goederen van Jutt Sevemeckers, zoals Gottzen van der Hartt deze goederen in vruchtgebruik bezit en gebruikt wegens wijlen zijn vrouw Juttgen, dochter van Jutt Sevemeckers voornoemd.
1 februari 1653: Obligatie groot 200 Albertus gulden ten laste van Gootsen van der Haert en Jenneken Witten.

Petrus van der Haerdt, samen met zijn vrouw vermeld in de hoofd- en beestenschat van 1654, evenals een niet met name genoemde dochter.

Wilhelmus van der Haerdt, vermeld 1665.
28 augustus 1665: Ten overstaan van Jan Cuetgens, bode in plaats van de scholtis, Willem Rutsen en Hendrick Raijmeckers, schepenen, dragen Aret Stoffers en Nuelken Rutsen twee stukken akkerland, te weten ongeveer 1 morgen in het Voorveldt gelegen tussen Dierck Tijssen en Hendrick ten Dam, met de korte zijden grenzend aan de openbare weg en land van Wijlerhoff en ongeveer 3 vierdel aan de Heijdtwegh gelegen tussen Jurien Hawinckel en de kinderen van Gijs ('Gijssen kinder erven'), met de korte zijden grenzend aan Albert Meuters en de Heijdtwegh, voor een bedrag van 250 gulden over aan Willem van der Hardt, licop en armengeld naar landsgebruik.

Philippus van der Haert, mogelijk begr. Swalmen 29-12-1679. Tr. Asselt 20 oktober 1678 (get. Joannes van der Haert en Thomas Maessen) met Catharina Daemen, begr. Swalmen 1-7-1680. Hij - of een naamgenoot - hertr. mogelijk ... vóór 26-12-1683 met Matthia Neerens.

Philippus van der Haert, verm. begr. Swalmen 9-3-1687, mogelijk zn. van Petrus van der Haert en Sibilla Kellers, beiden overl. Tr. vóór 1683 met Matthia Neerens, begr. Swalmen 2-11-1702. Zij hertr. Swalmen 18-8-1691 met Wilhelmus Tergoetsen.
Uit dit huwelijk:

1. Sibilla van der Haert, ged. Swalmen 26-12-1683 (get. Jacobus Hertoghs en Mechtildis Henricx namens Elisabetha Peeters). Tr. mogelijk Swalmen 2-5-1708 met Fredericus Houben.
2. Margarita van der Haert, ged. Swalmen 20-8-1687 (get. Aret Hendrixs en Encke Corsten; dr. van Philippus x Thijske Neerens).

Generatie IV

Joannes van der Haert (Hardt), ged. Swalmen 16-7-1656, begr. ald. 14-1-1740, zn. van Goswinus van der Haert en Joanna Rutiens. Tr. Asselt 12 oktober 1684 (get. Joachim Naesten en Henricus Spee) met Cornelia Nijskens (Neulken Niskens alias Linsen), begr. Swalmen 13-2-1738.
Uit dit huwelijk:

1. Joannes Gousuinus van der Hardt, ged. Asselt 24-8-1685 (get. Jacobus den Hertogh en Catharina Niskens; zn. van Joannes x Cornelia Niskens).
2. Johanna van der Hardt, ged. Swalmen 10-11-1688 (get. Petrus Heuskens en Judiht van der Hardt), verm. jong overl.
3. Elisabetha van der Hardt, ged. Swalmen 5-7-1692 (get. Wilhelmus Tergoetsen en Geubel Maessen; dr. van Joannes x Cornelia Linsen), begr. ald. 26-1-1767. Tr. Swalmen 13-9-1733 met Joannes Custers.
4. Goedefridus van der Hart, ged. Swalmen 22-4-1696 (get. Joannes Kijncen en Sijbilla Hertoghs; zn. van Joannes x Cornelia Kijnsen).
5. Johanna van der Hardt, ged. Swalmen 8-11-1700 (get. Petrus Smets en Sibylla van der Hardt; dr. van Joannes x Cornelia Kuefen?), verm. begr. ald. 27-2-1722.
   

Jan van der Haert en Cornelia Nijssen namen op 27-10-1711 een huis op de Hoogstraat over, met de verplichting om het minderjarig kind van wijlen Geurt Smeets en Sibilla Hertochs op te voeden. Jan van der Haert en Neulken verkochten op 11-5-1728 een huisje in het Keutelstraatje (smabers-11/289). Dochter Lijsbet verkocht op 11-11-1738 huis en hof genaamd Smeetsgoed.