Klimmen

Uit Genealogie Limburg Wiki
Versie door Ron4 (overleg | bijdragen) op 4 mei 2015 om 07:23 (→‎Geschiedenis)
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)

Klimmen (Limburgs: Klumme) is een dorp in Zuid-Limburg (Nederland) en was tot 1982 een zelfstandige gemeente welke is opgegaan in de huidige gemeente Voerendaal.

Naam

De naam klinkt wellicht opvallend en is mogelijkerwijs afgeleid van het werkwoord 'klimmen', omdat de woonplaats via diverse toegangswegen (waaronder de oude hoofdweg Valkenburg – Heerlen) te bereiken is door een heuvel te beklimmen. Oude schrijfwijzen waren in het midden van de 11e eeuw de Clumena, Clumna, Cluma, waarschijnlijk behorend bij het Romaanse columen "hoogte of top".

Wapen

Wapen van Klimmen

Gevierendeeld : I en IV in azuur 9 lelien van goud, geplaatst in 3 rijen van 3, II en III in goud een dubbele adelaar van sabel, getongd en geklauwd van keel, de beide koppen omgeven door een kring van goud,de adelaar overtopt door de keizerlijke kroon van goud; over alles heen als hartschild van dit wapen (hetwelk dat is der voormalige Benedictijner abdij van Reims), het wapen der Heeren van Valkenburg, zijnde, in zilver een dubbelgestaarte leeuw van keel, gekroond en geklauwd van goud. Het schild gesteund tegen de daarachter geplaatste figuur van den H.Remigius, staande op een grasgrond, met gelaat en handen van natuurlijke kleur, gekleed in bisschoppelijk gewaad van zilver, waarover met gouden kruisjes versierd pallium van zilver, het hoofd gedekt door een mijter van zilver, met een kruis en omboordsel van goud, en omgeven door een nimbus van hetzelfde; in de rechterhand de H.Ampulla van goud, waarboven de legendarische duif van zilver; in de linkerhand een bisschopsstaf van goud.

Het wapen is dat van de Benedictijner abdij te Reims, gewijd aan de H. Remigius. Dit klooster had al in de 9e eeuw grondrechten in Klimmen, Schimmert en Meerssen. De schepenbank had in ieder geval in de 15e eeuw geen zegel, zoals in verschillende akten staat vermeld. In de 16e eeuw is wel een zegel aangeschaft, zoals blijkt uit akten sinds 1546. Op het zegel staat een heilige, waarschijnlijk St. Remigius, de kerkpatroon, met in de linkerhand een bisschopsstaf en in de rechter een kelk. Voor de heilige staat een schildje met een leeuw. Aan het eind van de 16e eeuw komt een nieuw zegel in gebruik, met een vergelijkbare voorstelling. De leeuw is duidelijk gekroond en dubbelstaartig, de leeuw van Valkenburg dus. De gemeente heeft echter als wapen niet alleen St. Remigius met Valkenburg gekozen, maar verkoos de leeuw van Valkenburg te plaatsen op het wapen van de abdij van St. Remigius te Reims. Dit wapen is vergelijkbaar met de andere wapens die onder deze abdij vielen, namelijk Meerssen en Schimmert.

Geschiedenis

Aan de weg naar Dolberg heeft een Romeins landhuis gestaan, ook in de kerk zitten Romeinse stenen verwerkt.

Klimmen had een eigen schepenbank, die ressorteerde onder de proosdij te Meerssen. Onder de schepenbank vielen ook Hulsberg en Schimmert. Het gebied van de abdij hoorde tot het land van Valkenburg.

Nabij het punt waar de Hoensbeek, de Geleenbeek en de Retersbeek samenstromen ligt het Kasteel Rivieren, vlakbij het gehucht Weustenrade. De oudste vermelding van dit kasteel dateert van 1444, waarbij als eigenaar Ghysbert van der Vyeren wordt genoemd. Het kasteel is naar deze familie vernoemd (Rivieren en Ter Vieren). Na een tijd in bezit geweest te zijn van de familie Huyn van Amstenrade komt het via een erfdeling in 1641 in bezit van de familie Eynatten. In 1686 verkocht de femilie het adellijk huis, hof en goederen aan de Akense schepen en burgemeester Johan Albert von Schrieck. Na groot onderhoud door de eigenaren Franz Willem en Jan Jacob Willem von Schrieck, werd het kasteel rond 1780 ingrijpend veranderd. Dit keer door eigenaar Karl Deodat von Fürth (1734-1803), die het kasteel in 1768 samen met zijn broer Johan Caspar erfde. Hij liet een nieuwe ingang maken aan de oostzijde, de hardstenen kloosterkozijnen werden aangebracht, de tuin rond de hoofdburcht en de brug over de gracht aan de oostzijde werden aangelegd. Het kasteel met de boerderij als voorhof kwam tenslotte door het huwelijk in 1910 van Hedwig Thekla Laura Freiin von Brewer genannt von Fürth, vrouwe van Rivieren (1885-1965) met Oscar Jean Baptiste Réné Joseph Marie graaf de Marchant et d’Ansembourg (1882-1961) in het bezit van de familie De Marchant et d'Ansembourg, in welke familie het zich nog steeds bevindt.

Monumenten

St. Remigiuskerk te Klimmen
  • De St. Remigiuskerk stamt uit de 11e eeuw, de toren uit de 14e eeuw. Het huidige romaanse karakter van de kerk is voor het grootste deel het resultaat van de restauratie die P.J.H. Cuypers en zijn zoon Jos Cuypers van 1904 tot 1906 uitvoerden.
  • Kasteel Rivieren, wellicht gesticht in 1364 door Catharina van Rivieren, priores van het klooster Sint-Gerlach te Houthem. De oorspronkelijke functie van het gebouw was een klooster. De kap stamt uit 1538, maar het huidige kasteel stamt uit begin 18e eeuw en is in mergel opgetrokken.

Archieven

  • De katholieke Doop- Huwelijks- en Overlijdensregisters beginnen in 1639 (parochie H. Remigius).
  • De protestantse Doopregisters beginnen in 1683, de Huwelijksregisters in 1668 en de Overlijdensregisters in 1726.

Zie ook deze link DTB-registers en Burgerlijke Stand

Literatuur

  • E. Brouwers, Duizend jaar Klimmen 968-1968. Bijdragen tot de geschiedenis van ons dorp (1968).