Kerkvisitatie

Uit Genealogie Limburg Wiki
Versie door Loe Giesen (overleg | bijdragen) op 14 sep 2008 om 09:53
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)

Het woord kerkvisitatie is samengesteld uit kerk en visitatie. Visitatie is afgeleid van het Latijnse woord visitatio, van een werkwoord visitare, dat betekent: dikwijls zien, vaak bezoeken, onderzoeken. Het zelfstandige naamwoord visitatio betekent dan ook zoveel als: het bezoek, de onderzoeking, het onderzoek. Bij een kerkvisitatie werd niet alleen de kerk bezocht, maar werd een onderzoek ingesteld naar de toestand van de kerken haar leden.

Het jaarlijks - of uiterlijk tweejaarlijks - bezoeken en onderzoeken van de afzonderlijke parochies behoorde tot de taken van het bisdom. De visitatie was de taak van de bisschop, maar hij mocht deze bij verhindering ook laten verrichten door de vicaris-generaal.

Van veel kerkvisitaties zijn de verslagen bewaard gebleven. Zij geven ons wat extra inzicht in de samenstelling en het functioneren van een parochie. De verslagen noemen vaak de fysieke toestand van de kerk en het kerkzilver, de namen van pastoor en kapelaan, maar bijvoorbeeld ook het aantal parochianen. De visitatieverslagen zijn daarmee een welkome aanvulling op bijvoorbeeld belastinglijsten en ander lijstmateriaal.

Met de opkomst van de kerkelijke hervormingen zien we in de rapporten ook vaak de tweedeling die in sommige gemeenschappen ontstond tussen katholieken en niet-katholieken, vaak aangeduid als ketters of heidens. Met name deze worden soms met name genoemd, waardoor kerkvisitaties niet alleen uit sociaal en kerkelijk maar ook vanuit genealogisch oogpunt waardevolle gegevens kunnen bevatten.