Huyn van Geleen

Uit Genealogie Limburg Wiki
De printervriendelijke versie wordt niet langer ondersteund en kan weergavefouten bevatten. Werk uw browserbladwijzers bij en gebruik de gewone afdrukfunctie van de browser.
Tree3c.jpg

Geschiedenis van de heerlijkheid Geleen

In 1257 was het kerspel Geleen in handen van de machtigste heren van deze regio, de Valkenburgers. In een tijd van schaalvergroting wist Valkenburg zich echter niet te handhaven tegen de oprukkende grotere machten Gulik, Gelre, Brabant en Luik. In de 14de eeuw viel het Land van Valkenburg uiteen. Geleen kwam terecht bij de hertog van Brabant en ging onderdeel uitmaken van de Brabantse Landen van Overmaas.
Deze landen van Overmaas gingen vanaf 1430 deel uit maken van het Bourgondische-Habsburgse rijk. Toen Filips II, koning van Spanje en heer der Nederlanden, in financiële nood zat ging hij over tot het verpanden van delen van zijn landen. In 1558 verleende hij het gebied, bestaande uit Geleen, Spaubeek en het kasteel Sint-Jansgeleen de status van heerlijkheid en verpande het tegen 3050 Vlaamse ponden aan Arnold II Huyn van Geleen. Geleen kreeg zo zijn eigen locale heer met het recht van lage en hoge rechtspraak in de nieuwe heerlijkheid. De eerste heren oefenden nog persoonlijk het dagelijks bestuur uit, maar hun opvolgers lieten dit over aan de door hen aangestelde schout, schepenen en secretaris.

Onvrede over het vanuit Spanje gevoerde beleid van Filips II leidde tot de Nederlandse opstand o.l.v. de protestantse Oranjes. In de vaderlandse geschiedenis staat de opstand bekend als de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648). In deze strijd kozen de Huyns de kant van de katholieke koning van Spanje. Arnold II Huyn, heer van Geleen, was onder koning Philips II gouverneur en kapitein-generaal van de Landen van Overmaas. Zijn zoon Arnold III Huyn van Geleen, evenals zijn vader heer van Geleen, trad ook in dienst van de Spaanse koning.

Graventitel en graafschap

Een kleinzoon was veldmaarschalk, Godfried Huyn van Geleen, die wegens zijn grote verdiensten voor de Keizer en de Katholieke Liga op 5 juli 1640 in de gravenstand werd verheven. In zijn voetsporen ontving Arnold V Wolfgang Huyn, heer van Geleen van (1620-1668), ook deze rang. Op 16 mei 1654 werd de heerlijkheid Geleen door de Koning van Spanje, Filips IV, tot graafschap verheven. Bijgevolg mocht Arnold V Wolfgang Huyn vanwege zijn verdiensten voor de Habsburgse dynastie en de verdiensten van zijn voorouders zich voortaan Graaf van Geleen noemen. Het graafschap Geleen omvatte vanaf 1664 behalve de voormalige heerlijkheid Geleen, ook de heerlijkheid Oirsbeek, inclusief de plaatsen Amstenrade, Merkelbeek en Bingelrade en de heerlijkheid Brunssum inclusief Jabeek en Schinveld.

De afwikkeling van de Vrede van Munster, die in 1648 een einde maakte aan de Tachtigjarige Oorlog, vond in deze regionen pas plaats met de sluiting van het partage-tractaat in 1661-1663, dat de verdeling van de Landen van Overmaas regelde. Geleen kwam, evenals de Zuidelijke Nederlanden, onder Spaans-Habsburgs gezag.

Als lokale heren werden de Huyns in 1669 opgevolgd door de Van Salms.

Zie ook

Bronnen

Verdere literatuur

Externe links