Hoogcruts

Hoogcruts (Limburgs: Ge Kruuts ) is een buurtschap van Noorbeek in de gemeente Margraten.

Naam

Oudere schrijfwijzen zijn Cruis en in 1840 Hoog-Cruts. Het betekent ‘het hoge kruis’.

Geschiedenis

In 1840 stonden er 16 huizen met 82 inwoners onder de toenmalige gemeente Noorbeek en 9 huizen met 33 inwoners onder de gemeente Slenaken.

Monumenten

Voormalig Sepulchrijnenklooster aan de kruising met de Provincialeweg. Een kapel, gebouwd ter ere van het H. Kruis, wordt voor het eerst vermeld in 1428. Eind 15e eeuw verbouwd tot priorij van de kanunniken van het H. Graf. Daarna breekt er een roerige tijd in het gebied aan: de troepen van Willem de Zwijger plunderen het klooster en beschadigen het in 1568; in 1579 steken de Spanjaarden van Parma het in brand. In 1603 wordt het klooster weer opgebouwd, het huisvest sindsdien een jongenspensionaat. Tijdens het Franse bewind is het klooster in 1796 opgeheven en in 1798 openbaar verkocht. De oostelijke kloostervleugel wordt tot landhuis verbouwd en de kapel tot schuur. In 1870 worden beide complexen door brand beschadigd en na enkele jaren weer hersteld. De gebouwen wisselen verschillende keren van eigenaar. In 1904 kopen Dominicanessen uit Frankrijk het landhuis en de voormalige kapel/schuur, die nu weer kloostervleugel wordt. De franciscanessen nemen het kloostercomplex over. In 1965 wordt er een instituut voor zwakzinnigen in gevestigd. In 1979 gaat het weer in vlammen op. Sindsdien is het een bouwval. Sinds 1998 is het complex in bezit van aannemer J. Heusschen uit Cadier en Keer. De nieuwe bestemming van het complex was begin 2003 nog niet bekend. Ernaast ligt de ervan afgescheiden imposante boerenhoeve, nog steeds in bedrijf.