Heerlerheide

Heerlerheide ligt in de gemeente Heerlen.

Naam

Dit gebied behorende tot Heerlen wordt als heide aangeduid, maar dat staat niet staat voor een met heide begroeide vlakte, maar voor een wildbegroeid, ongecultiveerd land.

Geschiedenis

Het is het (heide)gebied ten noordwesten van het oude centrum van Heerlen. Er is al bewoning in Heerlerheide of omgeving in de Romeinse tijd en vroege middeleeuwen. Heerlerheide bestaat in feite uit een groot aantal kleine voormalige gehuchten; Bok, Carisborg, Coblenz, Einde, Ganzenweide, Geid, Graaf, Gracht, Gringel, Heereweg, Heksenberg, Hetje, Huisberg, Keek, Koningsbeemd, Kopkesmolen, Litsch, Morgen, Pappersjan, Passarts-Nieuwenhagen, Pronz, Rennemig, Robroek, Schrijversheide, Straatje, Tereyck, Terweijer, Varebeuken en Vrank. De kern van het dorp is onstaan uit een groep huizen liggende aan de Heerlense heide. Inwoners van Heerlerheide legden zich van oudsher toe op de kleinhandel. Hieronder kan gerekend worden de kükeskroamer, een verkoper van klein pluimvee die met een mand van drie of vier verdiepingen gevuld met kuikens grote afstanden aflegde om zijn waar te slijten. Heerlerheide heeft in de 19e en 20e eeuw een aantal vergeefse pogingen ondernomen om een zelfstandige gemeente te worden.

De herkomst van de namen van een aantal van de voormalige buurtschappen in Heerlerheide.

• Bok; hoogte van bochel, bokkel (Zie ook Büchel te Aken)
• Carisborg, Afgeleid van familienaam van een 14e eeuwse eigenaar, Corus.
• Einde, eindgrens van het gebied van de schepenbank Heerlen.
• Ganzenweide; waterig gebied waar ganzen en dergelijke vogels neerstreken.
• Geid; aan de tuinen, van gaard, in ’t plat gèëd.
• Heereweg; (deels) oude heerbaan, Romeinse weg.
• Heksenberg
• Pappersjan, van de familienaam Pappers, was in het Frans Papperschamp oftewel Pappersveld.
• Passarts-Nieuwenhagen, van de familienamen Passart en Nuwenhagen.
• Rennemig
• Robroek; Roode broekland, waterig land.
• Terweijer, afgeleid van familienaam van 12e eeuwse eigenaar, de Weyr.

Literatuur

P.J.M. Peeters, Wandelingen in en om Heerlen, 1919.