Erkelens
Erkelens (Duits: Erkelenz) is een plaats in de Duitse deelstaat Noordrijn-Westfalen, gelegen in het district Heinsberg. De stad heeft ongeveer 44.600 inwoners. Naburige steden zijn onder andere Geilenkirchen (Nederlands: Geelkerken), Heinsberg en Hückelhoven.
Naam
Erkelenz is mogelijk een van de vele Gallo-Romeinse plaatsnamen die op /-(i)acum/ eindigden. [1] Hiervan kan de naam zijn afgeleid die in 996 verschijnt in een oorkonde met het zegel van keizer Otto de Grote: herclinze. De oorsprong zou dan zijn: fundus herculentiacus, 'goed van Herculentius'. Via dit adjectief herculentiacus ontwikkelde zich dan een substantief (het neutrum) Herculentiacum.
Er is hier echter geen ononderbroken nederzettingsgeschiedenis aangetoond van de Romeinse naar de Frankische tijd.[2]
Een andere hypothese is, dat de oorsprong Oud-Hoogduits is, en dat in de naam het stamwoord linta ('linde') verschijnt. [3]
In 1118 n. Chr. wordt de naam vermeld als Erkelenze.
Geschiedenis
In 1326 kreeg Erkelens stadsrechten van graaf Reinald II van Gelre. Erkelens en Kuckhoven vormden een Gelderse exclave in het hertogdom Gulik. Deze was in de 15e tot 17e eeuw in het Ambt Erkelenz verbonden met het nabij gelegen Gelderse Wegberg met Nederkruchten en Brempt.
Keizer Karel V veroverde in 1543 Gelre en Erkelens werd deel van de Habsburgse Nederlanden.
In 1607 nam Frederik Hendrik van Oranje de stad bij verrassing in tijdens de Aanval op Erkelens en nam Hendrik van den Bergh gevangen. Erkelens werd hierbij geplunderd door de Staatsen en in brand gestoken.
Na de Tachtigjarige Oorlog behoorde het tot de Zuidelijke Nederlanden tot de stad in 1713 bij de Vrede van Utrecht als het Guliks Overkwartier aan het hertogdom Gulik werd toegewezen. In 1794 bezetten de Fransen Erkelens en maakten het deel van het Departement van de Roer. In 1815 werd de stad Pruisisch.
Noten
- ↑ Vergelijk in Nederlands Limburg plaatsnamen als Blerick en Melick
- ↑ Leo Gillessen, 'Zur Ortsnamen- und Siedlungskunde des Kreises Erkelenz' (Teil I) in: Heimatkalender der Erkelenzer Lande, Erkelenz 1967, 145. ; 'Zur Ortsnamen- und Siedlungskunde des Kreises Erkelenz' (Teil II) in: Heimatkalender der Erkelenzer Lande, Erkelenz 1968, 82
- ↑ Paul ter Meer, Ortsnamen des Kreises Erkelenz - Ein Versuch zu ihrer Deutung, Erkelenz 1924, pp. 8 e.v.
