Bingelrade

Uit Genealogie Limburg Wiki
De printervriendelijke versie wordt niet langer ondersteund en kan weergavefouten bevatten. Werk uw browserbladwijzers bij en gebruik de gewone afdrukfunctie van de browser.
Kaart van de gemeente Bingelrade in 1870

Bingelrade (Limburgs: Bèngelder) is een dorp in de gemeente Onderbanken in het zuiden van Nederlands-Limburg. De plaats ligt ten noorden van Brunssum en bestaat voornamelijk uit lintbebouwing langs een aantal wegen.

Naam

Oude vermeldingen zijn: Bijgenroodt, Bygenrooth, Bengenrooth, Bingenrooth, in 1263 Binghenrode, 1274 Bengerade, Bengerode, Bengenrode, 1301 Bingenroide, Bingenroyde, 1400 Binghenrade, 16e eeuw Bingenroij, 1577 Bingelrath.

De naam is een samenstelling van de persoonsnaam Bingo en rode in de betekenis van rooiing van bos/ontginning, dus de "ontginning door Bongo".

Wapen

Het wapen is een combinatie van de patroonheilige en het wapen van de graven van Huyn van Amstenrade (de landheren). Deze werden in 1557 heer van Bingelrade door aankoop.

Wapen van Bingelrade

Geschiedenis

Bingelrade wordt voor het eerst vermeld in 1263, wanneer Heer Arnold van Stein afstand doet van de kerk en omliggende goederen te Bingelrade ten behoeve van het Onze Lieve Vrouw Munster te Aken. In 1381 behoort het (met het Land van Valkenburg) tot de Landen van Overmaas in het hertogdom Brabant. In 1654 gaat het, inmiddels heerlijkheid geworden, over tot het graafschap Amstenrade. Bij het Partagetraktaat in 1661 blijft het Spaans. In 1796 wordt Bingelrade een gemeente.

Het dorp Bingelrade telde in 1840 15 huizen met 100 inwoners (en de tegenwoordig hiermee verbonden buurtschappen Viel 12 huizen/75 inwoners en Raath 39 huizen/271 inwoners). Tegenwoordig heeft Bingelrade ca. 350 huizen met ca. 850 inwoners.

Het dorp Bingelrade was vroeger gesitueerd rond het kruispunt Kneijkuilerweg en Dorpssstraat en ten westen van dit kruispunt. De vroegere buurtschap Quabeek en het dorp Raath (vroeger ook Rade, Raat) worden vandaag de dag als onderdeel van het dorp Bingelrade beschouwd. Die plaatsnamen worden dan ook doorgaans niet meer gebruikt. In Quabeek stonden het gemeentehuis en de school van Bingelrade. De gemeente Bingelrade is op 1-1-1982 opgeheven.

Monumenten

  • In Raath staat het gelijknamige kasteelachtige landhuis, dat in de negentiende eeuw op de plaats van een verdwenen kasteel gebouwd werd.
  • Vlakbij het kasteel ligt het in mergelsteen en hout uitgevoerde puthuisje van Bingelrade uit 1664.
  • De parochiekerk van het dorp, de Sint-Lambertuskerk, werd in 1935 -als opvolger van een oudere kerk- gebouwd naar een ontwerp van architect N. Schoenmakers uit Sittard. De bouwstijl verwijst naar de gotiek (spitsboogvensters), maar in het trapvormige torenfront zijn ook duidelijk invloeden van de Art Deco aanwezig

Archieven

De Doop- Huwelijks- en Overlijdensregisters beginnen in 1608 (Parochie H. Lambertus). Zie ook deze link DTB-registers en Burgelijke Stand Bingelrade.

Externe link