Afferden

Uit Genealogie Limburg Wiki
Afferden. Detail van de Rivierenkaart (1849).

Afferden (Limburgs: Offere) is een plaats in de gemeente Bergen, in het noorden van Nederlands Limburg gelegen aan de Maas, tussen Heijen en Nieuw-Bergen in. Het dorp telde in 2006 ongeveer 2250 inwoners. De omgeving is rijk aan bos en heide. Hier bevindt zich de ruine van het voormalige Kasteel Bleijenbeek. Ook het gelijknamige landgoed herinnert daaraan.

Afferden wordt voor het eerst genoemd in 1176, in een bepaling van de aartsbisschop van Keulen waarin Afferden schatplichtig wordt gemaakt aan Xanten. Afferden was in de middeleeuwen tweeherig onder de heren van Afferden en Bleijenbeek. Sinds de Spaanse Successieoorlog was het dorp in Pruisische handen. In 1794 werd het door de Fransen bezet, die in 1800 de gemeente Bergen oprichtten, waarin Afferden werd opgenomen. Deze gemeente is na 1815 blijven bestaan.


Geografische begrenzing

Het aan de rechter-Maasoever gelegen dorp Afferden, sedert 1823 deel uitmakend van de Limburgse gemeente Bergen, gelegen ongeveer halverwege Nijmegen-Venlo, behoorde vroeger tot het Overkwartier van Gelre en werd in het noorden begrensd door de Kleefse Heerlijkheid Heijen, in het zuiden door de Gelderse Heerlijkheid Well, in het oosten door het ambt Goch, waartoe Siebengewald behoorde. De juiste grens werd in 1436 vastgelegd door het gerecht en de oudste mannen (schepenen). Deze in een oud geschrift vastgelegde “Beleijdinge” grens werd de basis van latere grensregelingen.

Bij nadere grensregelingen tussen het Koninkrijk der Nederland en Pruisen werd door laatstgenoemde mogendheid bij akte van 12 december 1817 Siebengewald (een gedeelte van de Burgemeisterei Weeze) afgestaan aan de Nederlanden (Traktaat van Aken). Deze aanwas van grondgebied zou ook in kerkelijke aangelegenheden verandering aanbrengen, want toe het bisdom Aken werd opgeheven, kwam in het jaar 1822 de parochie Afferden met het vergrote gedeelte Siebengewald onder het apostolisch vicariaat van Gaven, maar werd Heukelom, door de eeuwen heen vergroeid met Afferden, aan de parochie Bergen toegewezen. Siebengewald werd in 1864 een zelfstandige parochie.

Geschiedenis

Afferden behoorde bij het Overkwartier van Gelre of Spaans Opper-Gelre. Tijdens de Spaanse Successieoorlog werd het door Pruisische troepen bezet, en zo bleef het als deel van Pruisisch Opper-Gelre ongeveer een eeuw lang Duits (tot 1814).

Wapen van Afferden

De oudste vermelding van de schepenen van Afferden is al op 21 maart 1363. Pas vanaf 1534 heeft de schepenbank een eigen zegel, met de heiligen Cosmas en Damianus. Cosmas houdt in de linkerhand een balsemkruik en Damianus in zijn rechterhand een boek. In latere versies staan ze voor een gemetselde muur en is er geen boek, maar geeft Damianus een balsemkruik aan Cosmas.

Religie

Al voor de 13e eeuw stond in Afferden een kerk. De toren stamt uit de 13e eeuw. In de 16e eeuw en de 19e eeuw vonden ingrijpende verbouwingen plaats. Tijdens de Tweede Wereldoorlog raakte de oude kerk totaal verwoest. De toren bleef staan, en is later gerestaureerd. In 1957-1958 werd een nieuwe kerk gebouwd naar ontwerp van Jules Kayser.

Archieven

De doop- en huwelijksregisters beginnen in 1672, de overlijdensregisters in 1705 (parochie H.H. Cosmas en Damianus). Zie daartoe DTB-registers Afferden.

Literatuur

Externe links