Veldschut

Uit Genealogie Limburg Wiki

De veldschut had als belangrijkste taak het beschermen van de gewassen. Onderstaande akte uit 1766 geeft duidelijk aan welke taken de veldschut van Swalmen en Asselt had.

Taken van de veldschut

"Wij Lotharius Franciscus mackgraeve van ende tot Hoensbroeck, graeve des H. Rom. Rijcks, geheymen raedt van Staet van beyde haere K.K. majesteyten, erfmarschalck des hertoghdoms Geldre en graefschap Zutphen, marckgraeve van Hillenraedt, Swalmen en Asselt et., doen te weeten dat alsoo wij geïnformeert sijn dat het noodtsaeckelijck is ende het gemeente beste onser inwoonderen en onderdaenen datter eenen vroomen en vigilante veltschudt alhier aengestelt wort, soo is, om het goet aenbrengen aen ons gedaen van den persoon van Wilhelmus Graevers ons volcoomentlijck betrouwende sijner bequaemheydt, getrouwigheyt en goede neenstigheyt, den selven hebben gestelt, geordonneert ende gecommitteert gelijck wij hem stellen, ordonneeren en committeeren mits desen tot de functie voorss. om het selve te bedienen ende exerceeren op de oude vrijheeden, boeten, profijten ende emolumenten daer toe staende, gelijck die sijne voorsaeten hebben genoeten op dese naervolgende conditien.

  1. Dat hij sal goede sorge draeghen, soo over onse bosschen, broecken als wie oock over alle andere bosschen en broecken en naementlijck over de kerckebroecken, dater geene beesten sullen mogen ingedreven worden voor ende aleere het houdt drye jarigh sal sijn, gelijck oock dat er in de bosschen noch broecken geen houdt geraept ofte gestoelen sal worden.
  2. Hij sal oock daegelijcks het velt rond gaen om te sien ofter geene schaepen bevonden sullen worden op andere erven, landen en weyden, ende deselve daedelijcks aen onsen rentmeester et mens aenbrengen en terwijlen wij ondervonden hebben dat seer dickwils de schaepen in de velden worden bevonden op andere erven onder het pretext dat sij permissie souden hebben van die eygenaeren, soo ist om sulcx voortecomen dat wij hem beveelen dat hij in sulcke gevalle aen die scheepers sal afvraegen de permissie schriftelijck van die eygenaeren en bij faute van dyen sal hij deselve aenbrengen.
  3. Hij sal oock goede sorge draeghen datter geene schaepen gedreven worden door veldt weeghen waer door sij groeten schaeden comen toe te brengen aan onse onderdaenen, maer sullen deselve door de groete weeghen in het toecomende om op hunne erv en weyden en landen te hoeden.
  4. Hij sal oock wel invigileeren dat er geene koeyen ofte renders door het velt ofte langhs die graeven geleydt worden waer door het seer dickwils gebeurt dat die selve beesten de kinders ontloopende aen de vruchten groote schaede coomen voor te brengen, maer sullen alle te saemen door den gemeenen heerdt gehoeyt worden, gelijck het altoos gebruyck is geweest.
  5. Hij sal oock ten tijde van den oost bij nacht en bij daeghen in het velt sijn om te beletten dater geene vruchten gestoelen worden gelijck het tot hier toe seer dickwils gebeurt is.
  6. Hij sal oock gehouden wesen alle dry maenden bij onsen rentmeester te compareren om sigh onder eede te expurgeeren voor ende aleer hij d'ordonnantien sal becoomen op den schatbeurder voor sijne betaelinge dat hij niemant in die dry maanden in faute sal bevonden hebben, soo in de bosschen met houdt steelen als wie oock met schaepen in weyden, velden of andersints.
  7. Alsoo het gehalt het geene aen hem door onse gemeente toegeleydt wort niet suffisant genoch is om hem te onderhouden, vermits hij continueelijck op de bosschen, velden en erven sal moeten invigileeren om sijne functie te exerceeren, soo ist dat wij aen den selven toeleggen (sonder nochtans daer toe gehouden te wesen als sijnde allenight om onse onderdaenen te bevrijden van alle schaede soo mogelijk) van eder amende ofte boete eene derde paert die hij sal coomen aen te brengen.
  8. Hij sal gehouden wesen den landtrechtelijcken eede daer toe staende uyt te sweeren in handen van onsen scholtis van Swalmen en Asselt, denwelcken wij daer toe hier mede committeren, het geene geschiedt sijnde hij in de possessie als veltschudt sal worden gestelt, belastende daromme aen onsen voorss. scholtis, schepenen ende alle anderen die het soude mogen aengaen den gemelten Willem Gravers daer voor te erkennen ende te houden, in oirconde der waerheydt hebben wij dese met onsen aengebooren pitschaft becrachtight ende eygenhandigh onderteekent op onsen huyse Hillenraed den 23 april 1766 was onderteekent F.M. de Hoensbroeck, ter sijden stondt een cachet gedruckt in rooden lack"

Eed van de veldschut (z.d.)

"Eedt van den veltschut

Ick geloove ende sweere dat ick van desen dagh aen ende van desen dagh voert holt ende getrouw sal sijn aen sijne Keyserl. ende Apostolique Majesteyt als hertoghe van Gelre ende graeve van Zutphen ende sijne rechte erven. S.E. den heere alhier, sampt scholtis, borgemeester, schepenen ende geswooren ende inwoonderen deser heerlijckheiden ofte gerichte voirs. den veltschuts dienst getrouwlijck volgens mijn commissie dewelcke ick van S.E. ontfangen hebbe, sal mij oock niet door giften ofte gaeven van imant laeten verleyden, winnen ofte omsetten, sal scholtis, borgemeester, schepenen ende geswoorens deser heerlijckheeden in alles gehoorsaem sijn, die eeren ende ontsien naer mijn bester weten ende vermeugen, op de selve hunne orders alles doen in gemeyne saecken soo ende wanneer sij hetselve sullen noodigh achten, oock sunst anders doen wat eenen vroomen ende getrouwen veltschudt toestaet, ende mij der christelijcker catholisscher Roomscher religion alle tijdt gemees halden, soo helpe mij Godt ende alle sijne lieve heijligen."

Externe links