Urmond: verschil tussen versies

Uit Genealogie Limburg Wiki
 
(geen verschil)

Huidige versie van 1 mei 2013 om 19:46

Urmond (Limburgs: Uermend of Werment) is een dorpje en voormalige gemeente in de Nederlandse gemeente Stein, gelegen in de provincie Limburg.

Wapen van Urmond

Naam

De plaatsnaam Urmond komt in oorkonden uit de twaalfde eeuw voor als Overmunthe. Munthe was de naam voor een versterkte heuvel of vluchtheuvel. De naam Urmond heeft in ieder geval niks te maken met de monding van de Ur. In de twaalfde eeuw lag deze monding namelijk veel westelijker.

Geschiedenis

Vroeger maakt Urmond deel uit van de bezittingen van de aartsbisschop van Keulen. Ten gevolge van een aantal oorlogen is het land verloren gegaan. In 1153 kwam het weer in handen van de aartsbisschop. Samen met een aantal omringende dorpen maakte Urmond deel uit van het ambt Born. Dit gebied ging over van Gelderse in Gulikse en daarna in Franse handen. De Gulikse Vrijheid Urmond was gedeeltelijk omwald en bezat enkele poorten. De oudste vermelding van Urmond als Vrijheid dateert uit 1595. Vanaf de dertiende eeuw ontwikkelde Urmond zich als handelsplaats. Dit kwam door de scheepvaart. De talrijke oorlogen in deze streek hebben voor een belangrijk deel de Maasvaart en –handel beïnvloedt. Met name de Tachtigjarige Oorlog was een moeilijke tijd voor schippers. In de loop van de tijd hebben niet alleen oorlogen, maar ook overstromingen en lage waterstanden gezorgd voor stillegging van de maasvaart. Dit resulteerde uiteindelijk in de aanleg van het Julianakanaal en de Zuid-Willemsvaart. Samen met de spoorlijn vanuit Maastricht, waren dit de redenen voor het opdoeken van de haven.

In 1982 fuseerde de gemeente Urmond (Urmond, Urmond-Oost, Berg aan de Maas en Nattenhoven) met die van Stein en Elsloo tot de huidige gemeente Stein.

Urmond had vroeger stadsrechten. Urmond heeft ooit een eigen munt gehad. Voordat Urmond in 1982 met de gemeente Stein fuseerde is er tijdens de St. Leendertmarkt voor 't laatst nog een munt geslagen.

Lijst van burgmeesters van Urmond

  • J. Gelissen 1822-1836
  • P. Simens 1837-1840
  • A. Claessen 1840-1879
  • P.N. Strijkers 1879-1928
  • V.W. Ruijpers 1928-1941
  • J.H. Schreurs 1941-1942
  • L.L.A. Stille 1942-1945
  • V.W. Ruijpers 1945-1963
  • J.L.J.M. Coenders 1963-1982

Monumenten

  • Het plaatsje bezit twee kerken: de rooms-katholieke kerk uit 1793 en de hervormde kerk uit 1690.
  • Voorts kent Urmond bezienswaardige woonhuizen, een standaardmolen (1803) en het schippershuis met gevel in renaissancestijl, daterend uit de 16de eeuw. Het is een beschermd dorpsgezicht.
  • Het Schippershuis is een van de belangrijkste monumenten in Urmond. Vermoedelijk gaat de oorsprong nog verder terug tot in de veertiende eeuw. Rondom 1612 werd het Rijksmonument (nr. 34843) versteend en voorzien van de huidige kopgevels in Maaslandse renaissancestijl. Het is een bakstenen huis met een zadeldak. Links van de ingang is een ingangslatei uit 1570 ingemetseld met het symbool van de H.Geest, die verwijst naar het gasthuis van de Heilige Geest. De tot dusver oudst bekende bewoners zijn Reinerus Bovens en zijn echtgenote Odilia Krekels.

Archieven

De Doopregisters beginnen in 1618, de Huwelijksregisters in 1629 en de Overlijdensregisters in 1682 (parochie H. Martinus). Zie verder deze link DTB-registers en Burgerlijke Stand.

Ze zijn te raadplegen in het RHCL te Maastricht, evenals de oude archieven tot de Franse Tijd.

Het oude gemeentearchief is te raadplegen in het Stadsarchief Sittard-Geleen te Born.

Externe link

Urmond op oude foto's