860
bewerkingen
Wijzigingen
Uit Genealogie Limburg Wiki
→Externe link
--> ''Zie ook:'' [[Geschiedenis van Limburg: Negentiende eeuw]]
'''LIMBURG ONDER HET VERENIGD KONINKRIJK'''
'''Limburg''' was een van de provincies van het '''Verenigd Koninkrijk der Nederlanden''' en bestond uit de huidige Nederlandse en Belgische provincies Limburg.<br>
Bevolking: 338.000 (1830)<ref>Noordhoff Atlasproducties (2008) ''De Bosatlas van de Geschiedeniscanon''. Groningen: Noordhoff Uitgevers.</ref><br>
Talen: Nederlands (ingevoerd in 1819), Frans (afgeschaft in 1823)
===Grondgebied===
Het grondgebied bestond uit een samenvoeging van onder andere het vroegere [[Graafschap Loon]], Nederlands [[Overkwartier van Gelre|Opper-Gelre]], de Nederlandse delen van het [[Hertogdom Gulik]] en de Brabants-Luikse stad [[Maastricht]]. Dit gebied is hetzelfde als de optelsom van het huidige Belgisch Limburg en Nederlands Limburg, met uitzondering van de [[Voerstreek]], die indertijd bij de provincie Luik hoorde, en met inbegrip van de gemeente [[Ternaaien]], die thans tot Luik behoort.
===Arrondissementen===
Juridisch was de provincie opgedeeld in de arrondissementen [[Roermond]], [[Maastricht]] en Hasselt (België). De arrondissementen waren groter dan de huidige drie Belgisch-Limburgse arrondissementen: zo bestond het arrondissement Maastricht ook uit Tongeren en omgeving.
==Geschiedenis==
'''Limburg''' als provincie van het '''Verenigd Koninkrijk der Nederlanden''' ontstond in 1815 uit het voormalige Franse [[departement van de Nedermaas]] en delen van het [[departement van de Roer]]. Hierdoor werden in één land samengevoegd de vele grote en kleine gebieden die voorheen behoorden bij de voormalige '''Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden''', de [[Oostenrijkse Nederlanden]] en het [[Prinsbisdom Luik]]. Gedeeltelijk waren deze al samengevoegd onder het bewind van Napoleon Bonaparte, zie ook [[Departement van de Nedermaas]] en [[Departement van de Roer]]. Hieruit werd een nieuwe, omvangrijke 'Maasprovincie' gecreëerd. <br>
Bij het Congres van Wenen ging het departement van de Roer naar Pruisen, maar tevens werd besloten dat de beneden-Maas geheel binnen het nieuwe Verenigd Koninkrijk der Nederlanden zou komen. Hiervoor stond Pruisen het kanton [[Horst]], [[Sittard]] en in het noorden een strook aan de rechteroever van de Maas af aan de Nederlanden. In ruil verkreeg Pruisen [[Niederkrüchten]]|Nederkruchten]]. In 1817 vonden bij het [[Traktaat van Aken]] nog enige veranderingen plaats. Naast enige kleine grenscorrecties gingen [[Tegelen]] en [[Melick]] naar de Nederlanden, in ruil daarvoor ging [['s-Hertogenrade]] naar Pruisen.<br>
Het was de bedoeling dat deze provincie naar haar hoofdstad 'Maastricht' zou gaan heten. Koning Willem I van Nederland wilde echter niet dat de naam Limburg verloren ging, en zo werd de nieuwe provincie vernoemd naar het vroegere [[Hertogdom Limburg]], waarvan het relatief kleine, meer zuidelijk gelegen kerngebied na 1648 tot de Spaanse, later [[Oostenrijkse Nederlanden]] had behoord. Het oude hertogdom Limburg, zelf ook in meerderheid Limburgstalig, kwam vrijwel geheel in de Waalse provincie Luik te liggen en verloor zo het verband met de nieuwe provincies die zijn naam hadden overgenomen. Alleen in het noorden was er enige overlap met de nieuwe provincie Limburg.<br>
Bij de inwerkingtreding van het Verdrag van Londen in 1839 werd de provincie opgesplitst in een Belgische provincie Limburg en een nieuw Hertogdom Limburg, later de Nederlandse provincie Limburg.
Het oude hertogdom Limburg, zelf ook in meerderheid Limburgstalig, kwam vrijwel geheel in de Belgische, Waalse provincie Luik te liggen en verloor zo het verband met de nieuwe provincies die zijn naam hadden overgenomen.
===Belgisch bestuur===
Na de Belgische Opstand van 25 augustus 1830 kwam geheel Limburg met uitzondering van de vesting Maastricht en de gemeente Mook, waar beide een Hollands garnizoen gelegerd was, tot 1839 onder Belgisch bestuur met zetel te Hasselt te staan. Het Maasleger van de opstandige generaal Daine (vóór de Opstand de provinciale commandant in Limburg) werd op 9 november 1830 in Roermond binnengelaten en op 11 november werd hij in Venlo met open armen ontvangen. De stad Maastricht bleef in regeringshanden: het regiment stond onder bevel van de regeringsgetrouwe militair commandant luitenant-generaal Bernard Dibbets.
===Opsplitsing===
Na tien jaar status quo erkende koning Willem I de Belgische onafhankelijkheid en ondertekende hij het Verdrag van Londen, waarmee het in werking trad - België had het verdrag al in [[1832]] ondertekend. Hierdoor moest België het oostelijk deel van Limburg aan Nederland afstaan en ontstonden de twee huidige gelijknamige provincies. De afstand door België van Oost-Limburg aan de koning van Nederland was bedoeld als compensatie aan de [[Duitse Bond]] voor de afstand van West-Luxemburg aan België. Luxemburg was namelijk geen provincie van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden geweest, maar een groothertogdom van de Duitse Bond, waarvan de koning van Nederland in personele unie groothertog was. De Duitse Bond verloor dus het Franstalige West-Luxemburg en kreeg daarvoor Oost-Limburg terug, als nieuw hertogdom met koning Willem I als hertog. Pas in 1866, bij de opheffing van de Duitse Bond, zou Oost-Limburg officieel een provincie van Nederland worden.
In ruil voor de afstand van de oostelijke helft van Limburg verkreeg België het recht op een spoorverbinding door Nederlands Limburg naar Duitsland: de IJzeren Rijn.
==Noot==
<references/>
==Zie ook==
*[[Departement van de Nedermaas]]
*[[Departement van de Roer]]
*[[Hertogdom Gulik]]
*[[Limburg van 1839 tot 1866]] (Hertogdom Limburg-nieuwe stijl)
==Externe link==
Overzichtskaartje op Wikipedia: 'Limburg (Verenigd Koninkrijk der Nederlanden)' op: [http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Limburg_%28Verenigd_Koninkrijk_der_Nederlanden%29&curid=201895&diff=32811947&oldid=29841603#cite_ref-0]
[[Categorie: Geschiedenis van Limburg]]
'''LIMBURG ONDER HET VERENIGD KONINKRIJK'''
'''Limburg''' was een van de provincies van het '''Verenigd Koninkrijk der Nederlanden''' en bestond uit de huidige Nederlandse en Belgische provincies Limburg.<br>
Bevolking: 338.000 (1830)<ref>Noordhoff Atlasproducties (2008) ''De Bosatlas van de Geschiedeniscanon''. Groningen: Noordhoff Uitgevers.</ref><br>
Talen: Nederlands (ingevoerd in 1819), Frans (afgeschaft in 1823)
===Grondgebied===
Het grondgebied bestond uit een samenvoeging van onder andere het vroegere [[Graafschap Loon]], Nederlands [[Overkwartier van Gelre|Opper-Gelre]], de Nederlandse delen van het [[Hertogdom Gulik]] en de Brabants-Luikse stad [[Maastricht]]. Dit gebied is hetzelfde als de optelsom van het huidige Belgisch Limburg en Nederlands Limburg, met uitzondering van de [[Voerstreek]], die indertijd bij de provincie Luik hoorde, en met inbegrip van de gemeente [[Ternaaien]], die thans tot Luik behoort.
===Arrondissementen===
Juridisch was de provincie opgedeeld in de arrondissementen [[Roermond]], [[Maastricht]] en Hasselt (België). De arrondissementen waren groter dan de huidige drie Belgisch-Limburgse arrondissementen: zo bestond het arrondissement Maastricht ook uit Tongeren en omgeving.
==Geschiedenis==
'''Limburg''' als provincie van het '''Verenigd Koninkrijk der Nederlanden''' ontstond in 1815 uit het voormalige Franse [[departement van de Nedermaas]] en delen van het [[departement van de Roer]]. Hierdoor werden in één land samengevoegd de vele grote en kleine gebieden die voorheen behoorden bij de voormalige '''Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden''', de [[Oostenrijkse Nederlanden]] en het [[Prinsbisdom Luik]]. Gedeeltelijk waren deze al samengevoegd onder het bewind van Napoleon Bonaparte, zie ook [[Departement van de Nedermaas]] en [[Departement van de Roer]]. Hieruit werd een nieuwe, omvangrijke 'Maasprovincie' gecreëerd. <br>
Bij het Congres van Wenen ging het departement van de Roer naar Pruisen, maar tevens werd besloten dat de beneden-Maas geheel binnen het nieuwe Verenigd Koninkrijk der Nederlanden zou komen. Hiervoor stond Pruisen het kanton [[Horst]], [[Sittard]] en in het noorden een strook aan de rechteroever van de Maas af aan de Nederlanden. In ruil verkreeg Pruisen [[Niederkrüchten]]|Nederkruchten]]. In 1817 vonden bij het [[Traktaat van Aken]] nog enige veranderingen plaats. Naast enige kleine grenscorrecties gingen [[Tegelen]] en [[Melick]] naar de Nederlanden, in ruil daarvoor ging [['s-Hertogenrade]] naar Pruisen.<br>
Het was de bedoeling dat deze provincie naar haar hoofdstad 'Maastricht' zou gaan heten. Koning Willem I van Nederland wilde echter niet dat de naam Limburg verloren ging, en zo werd de nieuwe provincie vernoemd naar het vroegere [[Hertogdom Limburg]], waarvan het relatief kleine, meer zuidelijk gelegen kerngebied na 1648 tot de Spaanse, later [[Oostenrijkse Nederlanden]] had behoord. Het oude hertogdom Limburg, zelf ook in meerderheid Limburgstalig, kwam vrijwel geheel in de Waalse provincie Luik te liggen en verloor zo het verband met de nieuwe provincies die zijn naam hadden overgenomen. Alleen in het noorden was er enige overlap met de nieuwe provincie Limburg.<br>
Bij de inwerkingtreding van het Verdrag van Londen in 1839 werd de provincie opgesplitst in een Belgische provincie Limburg en een nieuw Hertogdom Limburg, later de Nederlandse provincie Limburg.
Het oude hertogdom Limburg, zelf ook in meerderheid Limburgstalig, kwam vrijwel geheel in de Belgische, Waalse provincie Luik te liggen en verloor zo het verband met de nieuwe provincies die zijn naam hadden overgenomen.
===Belgisch bestuur===
Na de Belgische Opstand van 25 augustus 1830 kwam geheel Limburg met uitzondering van de vesting Maastricht en de gemeente Mook, waar beide een Hollands garnizoen gelegerd was, tot 1839 onder Belgisch bestuur met zetel te Hasselt te staan. Het Maasleger van de opstandige generaal Daine (vóór de Opstand de provinciale commandant in Limburg) werd op 9 november 1830 in Roermond binnengelaten en op 11 november werd hij in Venlo met open armen ontvangen. De stad Maastricht bleef in regeringshanden: het regiment stond onder bevel van de regeringsgetrouwe militair commandant luitenant-generaal Bernard Dibbets.
===Opsplitsing===
Na tien jaar status quo erkende koning Willem I de Belgische onafhankelijkheid en ondertekende hij het Verdrag van Londen, waarmee het in werking trad - België had het verdrag al in [[1832]] ondertekend. Hierdoor moest België het oostelijk deel van Limburg aan Nederland afstaan en ontstonden de twee huidige gelijknamige provincies. De afstand door België van Oost-Limburg aan de koning van Nederland was bedoeld als compensatie aan de [[Duitse Bond]] voor de afstand van West-Luxemburg aan België. Luxemburg was namelijk geen provincie van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden geweest, maar een groothertogdom van de Duitse Bond, waarvan de koning van Nederland in personele unie groothertog was. De Duitse Bond verloor dus het Franstalige West-Luxemburg en kreeg daarvoor Oost-Limburg terug, als nieuw hertogdom met koning Willem I als hertog. Pas in 1866, bij de opheffing van de Duitse Bond, zou Oost-Limburg officieel een provincie van Nederland worden.
In ruil voor de afstand van de oostelijke helft van Limburg verkreeg België het recht op een spoorverbinding door Nederlands Limburg naar Duitsland: de IJzeren Rijn.
==Noot==
<references/>
==Zie ook==
*[[Departement van de Nedermaas]]
*[[Departement van de Roer]]
*[[Hertogdom Gulik]]
*[[Limburg van 1839 tot 1866]] (Hertogdom Limburg-nieuwe stijl)
==Externe link==
Overzichtskaartje op Wikipedia: 'Limburg (Verenigd Koninkrijk der Nederlanden)' op: [http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Limburg_%28Verenigd_Koninkrijk_der_Nederlanden%29&curid=201895&diff=32811947&oldid=29841603#cite_ref-0]
[[Categorie: Geschiedenis van Limburg]]
