Schin op Geul

Uit Genealogie Limburg Wiki
De printervriendelijke versie wordt niet langer ondersteund en kan weergavefouten bevatten. Werk uw browserbladwijzers bij en gebruik de gewone afdrukfunctie van de browser.

Schin op Geul (Limburgs: Sjin) is een kerkdorp in het zuiden van de Nederlandse provincie Limburg in de gemeente Valkenburg aan de Geul. Tot Schin op Geul behoren ook de buurtschappen en gehuchten Engwegen, Keutenberg, Walem, Schoonbron en Strucht. Tot 1940 was Schin op Geul een zelfstandige gemeente.

De gemeente Schin op Geulle (rond 1850 348 inwoners en in 1869 440 inwoners) werd in 1879 uitgebreid met de voormalige gemeente Strucht (286 inwoners). Beide dorpen hadden al enige tijd identieke burgemeesters, namelijk H.M.D. Dumoiseaux (1856-1877) en J.M. Maessen (vanaf 1877). Maessen bleef in 1879 de burgemeester en werd herbenoemd in 1884.

Naam

Oudere schrijfwijzen: Schin op Geulle, midden 11e eeuw kopie 18e eeuw de Schina, 1147 Sch(i)nna, 1152 Schinna, 1154 Skinam, 1603 Schin op de Geule.

Voor de naam Schin bestaan verschillende verklaringen. Er is gespeculeerd dat hij zou zijn afgeleid van een volk, de Suniciërs. Dit volk vestigde zich na de uitroeiing van de Eburonen door de Romeinen in het huidige Zuid-Limburg. Deze verklaring is weinig overtuigend aangezien Schin op Geul in het middeleeuwse ontginningsgebied rondom Valkenburg is gelegen. Zie ook Obsinnich.

De naam zou ook kunnen afstammen van een Keltisch woord dat 'plek' betekent. Een andere verklaring wil de naam herleiden tot een Indo-Europees *Skinion, 'nederzetting aan de Schin (een oude waternaam?)'.[1] Mogelijk ook is het een afleiding is van een Germaanse waternaam skin, die de betekenis "helder water" zou hebben. Deze naam zou dan de oude naam voor de Geul zijn.

Het dorp is ontstaan (als dochternederzetting van Oud-Valkenburg) bij een doorwaadbare plaats in de Geul. De huidige naam Schin op Geul is ontstaan om het dorp te onderscheiden van andere plaatsen in de omgeving als Schinnen en Schinveld, die eenzelfde grondvorm kennen.

Bij besluit van de Minister van Waterstaat van april 1883 is bepaald dat de naam Schin op Geulle wordt veranderd in Schin op Geul.

Geschiedenis

De eerste geschreven vermelding van het dorp dateert uit 1145. In een gunstbrief beschrijft Paus Eugenius III de eigendommen van de monniken van Reims. Daarbij wordt ook de kerk van Schin genoemd.

Volgens C.A. Huygen, in "Groot Valkenburg historisch gezien" blz. 10 en 76, uitgave weekblad Het Land van Valkenburg wordt Schin op Geul voor het eerst vermeld in de jaren 847 en 968 in schenkingsoorkonden ten gunste van de abdij van St.Remigius te Reims en haar proostdij te Meerssen. Schin op Geul is daarmee de oudste met name genoemde plek in de gemeente Valkenburg

Monumenten

De parochiekerk is gewijd aan Sint-Mauritius. Het oudste gedeelte van de huidige kerk is gebouwd in Romaanse stijl. In 1926 werd de kerk vergroot onder leiding van architect Van Groenendael uit Maastricht. Aan het oude zaalkerkje werden een nieuw groot middenschip met twee zijbeuken, een nieuw rondgesloten priesterkoor en twee sacristieën gebouwd. De kerk is sinds 1859 een bedevaartsoord van Sint-Cornelius, vanwege relieken die zich hier bevinden

Archieven

De Doopregisters beginnen in 1675, de Huwelijksregisters in 1677 en de Overlijdensregisters in 1674 (parochie H. Mauritius). Zie verder deze link DTB-registers en Burgerlijke Stand.

Noot

  1. Berkel, G. van; K. Samplonius (2006): Nederlandse plaatsnamen. Herkomst en historie.