Pachter

Uit Genealogie Limburg Wiki
Versie door Loe Giesen (overleg | bijdragen) op 2 sep 2008 om 10:04
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)

Een pachter (Latijn: villicus) is iemand die een boerderij, land, visserij, veerpont enz. in gebruik en exploitatie neemt van de eigenaar in diens rol als verpachter. Veel grote boerderijen waren vroeger in handen van edellieden, kloosters en kooplui die het feitelijke boerenwerk lieten doen door de pachter. Deze werd ook wel halfman, halfer, halfenaar, halfwin of wynman genoemd. Een pachthoeve werd ook wel aangeduid als wynhof of winhof.

Om duidelijke werkafspraken te maken was natuurlijk een pachtcontract of pachtovereenkomst nodig. Afhankelijk van de manier waarop de landerijen bewerkt en gebruikt werden, is de looptijd van de contracten gewoonlijk een veelvoud van drie of vier jaar. De benaming halfman suggereert dat de opbrengst gelijk werd gedeeld door pachter en verpachter, maar dat was niet altijd zo. Alleen een pachtcedule kan uitsluitsel geven over deze verdeling.

De pacht van met name boerderijen ging vaak over van generatie op generatie. Ook zien we veel huwelijken tussen de pachtersfamilies onderling. De geschiedenis van pachtersfamilies is gewoonlijk nauw verweven met die van de boerderijen waarop ze boerden. Streekhistorisch en genealogisch onderzoek gaan hier dan ook vaak hand in hand.

Pachters van (grote) boerderijen hoorden vaak bij de sociale bovenlaag. We zien hen dan ook vaak in bestuurlijke functies zoals schepen. Ook de eigenaren van de boerderijen waren vaak als geërfde bestuurlijk actief.