Montfort

Uit Genealogie Limburg Wiki

Montfort (Limburgs: Mofert) is een stad in Midden-Limburg, ten oosten van de Maas en ten zuiden van Roermond. Het aantal inwoners is bijna 4000. Het was tot 2007 een van de drie kernen van de gemeente Ambt Montfort, nu een van de zes van de gemeente Roerdalen.

Wapen

 
Wapen van Montfort

"Een schild van lazuur beladen met een kasteel met 2 van kruisen voorziene gekanteelde torens, alles van goud, staande op den top van een berg of heuvel van hetzelfde." Het wapen is sprekend, mons fortis, met de kleuren van Gelre.

De hertogen van Gelre lieten hier in 1251-1267 een versterkt kasteel bouwen, waaromheen de latere plaats is ontstaan. Bij de aanvraag van het wapen werd de berg van sinopel gevraagd, maar niet toegewezen. Wanneer het wapen als zodanig is ontstaan is niet duidelijk, wel noemt Van den Bergh al een 17e eeuws zegel met het wapen. Overigens bestond er al voordat het fort gebouwd werd een plaats (Milmekar).

Geschiedenis

In 1263 kreeg Montfort stadsrechten. Het forensenplaatsje is vooral bekend door de imposante ruïne van Kasteel Montfort, dat in het midden van de 13e eeuw werd gebouwd, met steen die over de Maas uit Noord-Frankrijk werd aangevoerd.

 
Het kasteel van Montfort was op 18 en 19 juli 2009 het toneel van een grootse voorstelling met ruim 250 deelnemers

Het kasteel van Ambt-Montfort was het zuidelijkste bolwerk van het hertogdom Gelre. Het is nooit veroverd, omdat het eerst als onneembaar werd beschouwd en na de opkomst van zware kanonnen aan betekenis verloor. Delen van het kasteel zijn nog bewoond geweest tot in de twintigste eeuw, maar daarna verviel het snel. Onlangs (circa 2005) werd het daarop gebouwde jachtslot uit circa 1850 weer gerestaureerd en de middeleeuwse kelders vrijgelegd, die weer opgebouwd zullen worden.

Montfort was in de late Middeleeuwen het bestuurlijk centrum (Meierij) van het Spaanse Overkwartier of Opper-Gelre. In 1713 kwam het, samen met enkele andere gemeenten, als Staats Opper-Gelre bij de Verenigde Provinciën. Deze heerlijkheid werd in het midden van de dertiende eeuw gevormd door Hendrik van Gelre, de eerste Heer van Montfort. Tot dit gebied hoorden onder andere de plaatsen Montfort, Nieuwstadt, Roosteren, Echt, Maasbracht, Linne, St. Odiliënberg, Posterholt en Vlodrop. De lijst van Heren van Montfort kent inmiddels tientallen namen, waaronder keizer Karel V en Frederik de Grote, koning van Pruisen. Deze verkocht in 1769 kasteel en heerlijkheid aan de Oranjes, die sindsdien de titel Heer (of Vrouwe) van Montfort voeren.

In Montfort ligt op de parochiale begraafplaats een massagraf met monument. Hier liggen de meeste slachtoffers (186) van de bombardementen van de Amerikanen op Montfort aan het einde van de Tweede Wereldoorlog begraven. Het historische centrum van Montfort werd verwoest, waarbij ook het kasteel beschadigd raakte. Het enige gebouw dat het ongeschonden overleefde was de pastorie. De meeste gebouwen in dit deel van het dorp stammen uit de late jaren 1950.

Tot 1991 was Montfort een zelfstandige gemeente. Op 1 januari van dat jaar werd het als gevolg van gemeentelijke herindeling een van de drie kernen van de gemeente Ambt Montfort (toen nog Posterholt geheten) die op zijn beurt opging in de gemeente Roerdalen.

Monumenten

 
Pastorie van Montfort
  • Waarschijnlijk werd rond 1344 in Montfort een kerk gebouwd. In de 19e eeuw stond er een klein zaalkerkje met toren. Volgens pastoor M. Verkuilen was de kerk te klein en te vervallen. In de periode van 1853-1858 werd er een nieuwe kerk gebouwd naar ontwerp van Carl Weber. Tijdens de oorlog raakte de kerk licht beschadigd. Na de oorlog werd de schade hersteld. Er werden ook uitbreidingsplannen gemaakt vanwege de toestroom van nieuwe mijnwerkers. Maar het Bisdom vond dat uitbreiding van de kerk niet meer als een goede oplossing werd gezien. Nieuwbouw was het antwoord. Pas in 1963 werd met de bouw begonnen. In 1964 was de kerk voltooid en deze werd in 1965 geconsacreerd.
  • De ruïnes van Kasteel Montfort. Dit kasteel werd gebouwd rond het jaar 1260 door Hendrik van Gelre. Het was eeuwen lang het bestuurlijke centrum van het Ambt Montfort.
  • De pastorie van Montfort uit 1787, gebouwd in opdracht van de adellijke pastoor Carolus Franciscus Rijcksz. In de kerk bevindt zich een doopvont bestaande uit een stenen voet met een koperen deksel. De stenen voet is in de 13de eeuw gemaakt uit een Naamsesteen.

Lijst van burgemeesters van Montfort

Dit is een lijst van burgemeesters van de voormalige Nederlandse gemeente Montfort tot die gemeente op 1 januari 1991 fuseerde met de gemeenten Sint Odiliënberg en Posterholt tot de niewe gemeente Ambt Montfort (tot 1994 genaamd 'gemeente Posterholt')

Ambtsperiode Naam burgemeester Partij of stroming Bijzonderheden
?? ??
18?? - 18?? Willem Mestrom tevens gemeentesecretaris tot 19 mei 1871
1871 - 1889? Willem van Ophoven
1890 - 1911 A. Meuwissen
1911 - 1933 H.H.H. van de Venne tevens burgemeester van Maasbracht
1933 - 1941 J.E.L.M.H. Geradts tevens burgemeester van Maasbracht
1941 - 1944 P.J. Kluytmans NSB tevens burgemeester van Maasbracht
1945 A.A.M. van Mackelenbergh plv.
1946 - 1958 J.K. Geurts
1958 - 1982 J.K.E. Apers
1982 - 1987 J.J.T.E. Gijsen CDA
1987 - 1991 M.W.C.M. Smeets VVD waarnemend, tevens burgemeester van Vlodrop

Externe links

[Google Maps - Montfort]

Archieven

De doop- en huwelijksregisters beginnen in 1608 en de overlijdensregisters in 1615 (parochie H. Catharina). Zie ook deze link DTB-registers en Burgerlijke Stand.

Literatuur