Maasschriksel (Venlo)

Uit Genealogie Limburg Wiki
Versie door Ron4 (overleg | bijdragen) op 27 nov 2014 om 15:27 (→‎Geschiedenis)
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
De printervriendelijke versie wordt niet langer ondersteund en kan weergavefouten bevatten. Werk uw browserbladwijzers bij en gebruik de gewone afdrukfunctie van de browser.
Kadastrale kaart zuidkant Maasschriksel in 1842
De Liebergenplaats als achterplaats aan het Maasschriksel

Het Maasschriksel (oude spelling Maesschrixel) is een oude straat in Venlo. De naam komt van het woord "Schrikkelen" en betekent "voorbijgaan". De straat loopt volgens deze betekenis voorbij, of evenwijdig, aan de Maas. In oude stadsrekeningen voor de onroerend goedbelasting wordt de straat vaak "Schrixel" genoemd en omvatte zowel het nabij gelegen Helschriksel als deze straat. Het straatje loopt van de Kwietheuvel (vroeger vanaf de Peperstraat en binnenkort weer) tot waar het Helschriksel en de Lichtenberg bij elkaar komen.

Geschiedenis

De straat wordt voor het eerst genoemd in 1399 (opten Schrixel), maar is natuurlijk ouder. Uit recent archeologische onderzoek blijkt dat de voorgevels van enkele prominente panden hier lagen. Enkele kelders waren nog behoorlijk compleet bewaard, één daarvan bevat zelfs kaarsnissen. De bouw van deze handelshuizen dateert van de 14de en 15de eeuw, mogelijk zelfs de 13de eeuw. Ook daarvoor stonden er huizen, maar deze waren nog in hout uitgevoerd. De achtertuinen lagen tegen de stadwal en potscherven uit paalkuilen stammen uit de 11de of 12de eeuw. Op foto's van begin 1900 waren deze grote huizen nog aanwezig.

Vanaf 1533 werd -door een schenking van Herman Kyspenning- een huis naast de laatgotische Jacobskapel uit circa 1500 in gebruik genomen als Sint Jacobsgasthuis, dat tot 1820 gebruikt werd. Het gebouw met muurankers uit 1626 -gelegen aan de oostkant- werd in de Tweede Wereldoorlog beschadigd en daarna helaas gesloopt. De toren van de voormalige Jacobskapel staat echter nog de hoek met het Helschriksel en is het enige oude gebouw in de straat. Het vormde vroeger de ingangshal van het stedelijk administratiegebouw, nadat het als geestelijke plek en later pakhuis in ongebruik was geraakt. Tegen de noordelijke hoeksteunbeer zit in een modern houten kastje een madonnabeeld uit de 16e eeuw met een kroontje en scepter uit 1738.

Detail uit kaart van 1649 van het Maasschriksel

In de 16e eeuw woonde aan deze straat een explosievenmaker van Venlo, Jan de Bussenmaecker, die ervoor verantwoordelijk was dat bij een experiment met een nieuw explosief een aantal huizen aan de Oude Markt in brand vlogen. Het door hem met dit nieuwe explosief gemaakte projectiel viel op het dak van een van die huizen.

Op een van de hoeken van deze straat stond een van de openbare waterpompen, die bedoeld waren voor mensen die geen eigen put konden slaan. Rond 1900 werden deze pompen verwijderd.

Tussen 1865 en de Tweede Wereldoorlog lag aan het Maasschriksel in een steegje aan de oostzijde de joodse synagoge. Terwijl in 1930 het aantal Joden nog maar 82 bedroeg, steeg dit aantal in 1939 tot 248. Dit waren veelal vluchtelingen uit Duitsland die het nieuwe beleid in dat land hadden ontvlucht. De synagoge werd zwaar beschadigd bij een bombardement uin 1944, maar de inhoud bleef gespaard. De synagoge werd gesloopt in 1965 en een paal met opschrift herinnert aan dit gebouw.

Alle oude bebouwing van de straat is door vernieling in de oorlog danwel sloop daarna verloren gegaan, met uitzondering van genoemde toren van de Jacobskapel. De wijk is dus circa 1950 volledig plat geslagen mede omdat de huisvesting in zeer slechte staat was. Het kantoor van gemeentewerken (later stadskantoor genoemd) werd hier in 1963 neergezet, dat onlangs echter weer gesloopt is. De westzijde wordt ingenomen door garageboxen en opslaggebouwtjes van één laag. Er is momenteel een grote renovatie van deze straat gaande, waarbij drie verbindingsstraatjes tussen het Maasschriksel en de Maaskade komen, die parallel lopen aan de Peperstraat en de Bolwaterstraat. Verder komt er een straatje tussen de Kwietheuvel en het Maasschriksel. Ter hoogte van het voormalige Joods monument komt een nieuw pleintje. De straat zal weer met woningen ingevuld worden.