Kerspel

Uit Genealogie Limburg Wiki
Versie door AJW (overleg | bijdragen) op 23 aug 2008 om 19:58 (cat)
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)

Kerspel (Duits: Kirchspiel) is de oude benaming voor een parochie, het gebied dat onder een kerk valt. In oude akten spreekt men ook van de kerspel in plaats van het kerspel. Gewoonlijk sprak men niet over het kerspel Beesel, Swalmen, etc., maar het kerspel van Beesel, Swalmen etc. Een akte uit 1379 noemt de termen dorp en kerspel naast elkaar, hetgeen nog eens het verschil aangeeft. Een kerspel kan hetzelfde zijn als een kerkdorp, d.w.z. een dorp met een eigen kerk, maar omvat veelal ook nog enkele gehuchten die geen eigen kerk hebben. Een gemeente kon bestaan uit meerdere kerspels, zoals we zien bij bijvoorbeeld de kerspels Swalmen en Asselt. Het gerechtsgebied waarvan een kerspel deel uitmaakte, werd vaak gericht genoemd, ook wel dingbank. De inwoners van een kerspel worden wel aangeduid als kerspellieden.
Vanaf de zestiende eeuw gaat men het begrip kerspel steeds meer gebruiken om de bestuurlijke eenheid aan te geven. Het woord van verdwijnt eveneens in de loop van de 17e eeuw. We zien dat schulden voor een dorp vaak worden aangegaan in naam van een kerspel, ook als dit tot een grotere schepenbank behoort (o.a. Belfeld in 1649, dat samen met Beesel één schepenbank vormde). De benaming kerspel verdwijnt op het eind van de 18e eeuw met de komst van de Fransen.