Kasteel Terborgh

Uit Genealogie Limburg Wiki

Kasteelboerderij Huis Terborgh staat in de gemeente Schinnen, in het Geleendal, tegenwoordig het landschapspark 'de Graven'. Vlakbij meandert de Geleenbeek door het Limburgse heuvellandschap.

Geschiedenis

Van de oude waterburcht "Terborgh" bestaat alleen nog de ruïne. De oorspronkelijke burcht was een woontoren gelegen op de motte (verhoogd eiland) achter het huidige complex. Deze locatie, ook wel 'Huis Schinnen', 'het Bovenste Huis' en 'Terborgh' genoemd, wordt al vermeld in 1285 in de huwelijkse voorwaarden van Hendrik van Scinne en Ouderadis, als Castrum Nostrum Schinna. In de 16e eeuw werd de woontoren om onbekende redenen verlaten. Nu resteren alleen de metersdikke fundamenten van breuksteen en leien van de dakdekking.

Het huidige complex is in feite de verbouwde voorburcht en hoeve. Het kelderplan is uit de 16e eeuw en het woonhuis kwam rond 1600 tot stand. De op de binnenplaats tegen de gevel aangebouwde kapel werd door de bisschop van Roermond in 1625 gewijd. Links en rechts van de ingangspoort bevinden zich katrollen om de valbrug op te halen. De brug zelf is van latere datum, toen er geen dreiging van overval en inbraak meer was. De ramen werden in de 18e eeuw vergroot.

Gebruik

Huis Terborgh was tevens schepenbank en gevangenis, in roerige tijden rond de 18e eeuw werd in de gevangenis van de burchthoeve leden van de zogenaamde bokkenrijders ingesloten. Een beruchte bendeleider van de bokkenrijders is hier ook gevangen gezet en berecht.

Nadat er diverse families in het kasteel gewoond hadden, volgde er een leegstand die zestig jaar duurde. Toen werd het kasteel in 1941 gekocht door ir. Smits, die het geheel liet restaureren op aanwijzingen van de Limburgse Streekplannendienst. Hij verbouwde ook de banmolen tot woonhuis.

Van 1969 tot 1989 was de gemeente Schinnen eigenaar van het complex. Het woonhuis heeft nog een monumentale balustertrap en er zijn mooie 17e eeuwse schouwen.

De kasteelboerderij wordt tegenwoordig onder andere gebruikt als horeca-gelegenheid.

Varia

In Madurodam, de miniatuurstad in Den Haag, staat een replica van de kasteelboerderij.