Kasteel Holtmühle

Uit Genealogie Limburg Wiki

De waterburcht Kasteel de Holtmühle ligt in het zuidoosten van Tegelen. Oorspronkelijk werd het ook wel 'Huis ter Horst' genoemd, omdat het op een horst lag. (Een horst is een droge, iets hoger gelegen plaats temidden van moerassen.) Door overerving kwam het goed op 11 januari 1394 in handen van Otto von Holtmeulen, afkomstig uit Kleef. Hij werd tevens heer van Tegelen. Tegelen maakte samen met Steijl deel uit van het Gulikse Ambt Brüggen.

Het complex stamt uit de zeventiende eeuw, maar het kasteel is in oorsprong bijna 700 jaar oud. In het huidige hoofdgebouw zijn namelijk restanten van een muur opgenomen daterend uit het vierde kwart van de 14e eeuw, wat overeenkomt met de bewoning door het geslacht Holtmeulen. Het kasteel draagt nog steeds de naam van deze familie.

Bewoningsgeschiedenis

Door vererving kwam het goed in de zeventiende eeuw aan het geslacht von Metternich. Dezen lieten het kasteel behoorlijk vervallen. De Von Metternichs verkochten in 1702 hun deel van en rechten op de Heerlijkheid Tegelen en de Holtmühle aan Wirich Wilhelm Freiherr von Hundt, Herr zum Busch. De zoon van Von Hundt, Adam Ludwig, sterft in 1728. Zijn vrouw hertrouwt maar sterft op 3 februari 1736. Als de moeder van Louisa Anna Elisabeth sterft komt ze bij haar stiefvader op de Holtmühle wonen. Von Hundt maakt het kasteel weer bewoonbaar.

De bekendste bewoner van Holtmühle was de roemruchte Joachim baron von Glasenapp die stierf in 1800. Tegelen en de Schloss Holmühle lagen in de tijd van Von Glasenapp op Pruisisch gebied (tot 24 februari 1817) Van 1719 tot 1794 behoorde de gemeente Tegelen aan de keurvorst van Beieren en was in de Kurpfalz ingelijfd. De zetel van de regering was te Düsseldorf. Tegelen telde in het jaar 1760 slechts 600 inwoners. Het is daarom wel bijzonder dat Von Glasenapp hier in deze buurt zoveel huzaren kon recruteren. Misschien bracht de armoede en de werkeloosheid vele jonge kerels ertoe voor in het leger te kiezen.

In 1790 zou Louisa von Glasenapp geboren von Hundt, in het bijzijn van haar schoonzoon Adr. Werner von Calekum-Lohhausen, de Holtmühle verkopen aan Gerardus Voss de Wael. Daarna ging het kasteel over aan de familie De Rijk. Louis de Rijk sterft op 6 juni 1879. Zijn enig overgebleven dochter Theodora wordt met 15 jaar wees. Zij huwt op 19 november 1883 (19 jaar oud) met Johan Hendrik Antony van Basten Batenburg uit Lichtenvoorde.

Bouw en bouwgeschiedenis

Het kasteel was in die tijd veel groter dan nu. Tot de verbouwing van 1852 moet het ongeveer twee keer zo groot zijn geweest. Vele gebouwen en stallen zijn afgebroken. De meeste oude gebouwen die er nu nog staan zijn uit de zeventiende eeuw. Het hoofdgedeelte van het kasteel bevond zich toen, waar nu het achtergedeelte is.

Het hoofdgebouw is een streng klassicistisch bakstenen gebouw met twee uitspringende torenpaviljoens. De deuromlijstingen zijn in hardsteen uitgevoerd. Het gebouw vertoont wat stijl betreft overeenkomsten met het kasteel van Amerongen, al is Holtmühle kleiner en door de torenachtige hoekpaviljoens frivoler. Wat de Holtmühle zo interessant maakt is het complex als geheel, het hoofdgebouw met bijgebouwen, de voormalige voorburcht, de remise voor de huzarenpaarden van Von Glasenapp, tuinen, grachten, vijvers en landerijen. Tot het kasteelcomplex behoort een van de weinige geheel bewaard gebleven tiendschuren in Nederland. Verder bestaat het complex uit twee zeldzame alleenstaande poortgebouwen (Kaldenkerkse Poort en Venlose Poort).
De oude gebouwen ademen nog steeds de sfeer van de tijd van von Glasenapp. Wanneer men door de Kaldenkerker-poort gaat en over de “Hondsdijk” loopt, kan men zich voorstellen hoe Von Glasenapp met zijn vrijhuzaren door de velden ten oorlog trok. Rondom het kasteel zijn fraaie kasteeltuinen in diverse stijlen te bewonderen.

Het kasteel is gelukkig behouden gebleven. Op 9 november 1967 kocht de gemeente Tegelen het kasteel en de bijbehorende landerijen met een oppervlakte van 37 hectaren van de laatste eigenaars, de familie Van Basten Batenburg. In 1976 werd besloten een aanvang te maken met de restauratie van het complex. Het herstel van de torentjes van de tiendschuur en van de remise kon in 1978 worden voltooid. Tijdens de opgravingen vond men ook onverklaarbare verzwaringen in het metselwerk van de 18e eeuw. Waarschijnlijk waren dit versterkingen die Von Glasenapp liet aanbrengen om het kasteel veiliger en meer bomvrij te maken. In 1985 restaureerde men de Kaldenkerker Poort en in 1986 de Venlose Poort. In 1993 werd het vervallen complex helemaal opgeknapt.

Tegenwoordig is er een hotel aan het kasteel gebouwd. Het huidige Chateau Holtmühle met 60 luxe kamers is momenteel verhuurd aan de Bilderberg Hotelketen.


Bron

Frank Poeth [1]

Externe link