Huwelijksvoorwaarden

Uit Genealogie Limburg Wiki

Voordat man en vrouw elkaar tijdens het huwelijk voor het altaar het ja-woord gaven, werden ook vroeger veelal een aantal zakelijke afspraken vastgelegd in de vorm van huwelijksvoorwaarden. Net als testamenten en delingen vinden we deze akten vooral terug in de archieven van schepenbank en notaris.

Voorbeeld van huwelijksvoorwaarden, Venray oktober 1643

Houlixe voorwaerden tusschen Thonis Gerard Gijsen sone ende Jaexken Peter Hennen dochter.

In den naeme ons heeren, Amen.

Sij kennelicken eenen yderen bij den inhoudt van dit tegenwordich instrument dat in den jaere desselfs ons heeren Jesu Christi xvj c drye ende vertich opten [niet ingevuld] octobris is geconcipieert, beraempt ende besloten een toecomende houwelick tusschen Thonis Gerardt Gijsen zaliger sone, als toecomenden bruydegom, geassisteert mit zijne styffvader ende moeder ende swaeger onderss. ter eenre, ende Jaexken Peter Hennen dochter, als toecomende bruydt, geassisteert mit haeren voorsschreven [vader] ende broederen ende vrynden onderss. ter andere zijden. Ende dit houwelick te solemniseren ter eeren Godes tot vermeerderinge der Christelicheijt ende haerer helen salicheyt, Godt geve daertoe zijnen zegen, Amen.

Maer om te verhueden alle geschillen die tusschen de vrinden van der iersten afflijvigh ende langstlevende soude mogen oprijsen, soo hebben toecomende eheluyden, door hunne voorghemelte ouderen ende vrynden gemaeckt ende gesloten dese antenuptial hylixe voorwaerden ende conditien in vuegen ende manieren volgende.

Ierstelick is versproken ende bevoorwaert, dat den voorghemelte bruydegom tot onderstandt van dit houwelijck sal inbrengen alle die erffelicke gereede ende ongereede goederen, dewelcke hij bij accordt van maeghscheydt van zijne metgedeylingen ende van sijn selffs eygendomlick in besit, possessie ende gebruyck is hebbende, alhyer in den kerspell aen den Vuerlo ende elders is hebbende, eegeene vuytgescheyden.

Daertegen soe sal de voorss. bruyt tot onderstandt van t'houwelick inbrengen de somme ad sevenhondertvijfftich gulden, dewelcke tot erve mits desen gemaeckt ende daervoor ingestelt werden, ende also beërfft te worden.

Item is versproken, off ymandt van dese toecomende eheluiden binnen jaers deser weerelt quamen te sterven, sonder naer te laten wittich levende kinde oft geburte, soe ingevalle dat de bruijdegom alsoe binnen jaers (aenvangende van den kerckelicken troudach) quame aff te sterven, soe sall de toecomende bruyt van des voorss. bruydegoms guederen gebetert worden ende profyteren de somme ad tweehondert gulden, ende in gevalle dat der bruijt alsoe d'eerste afflyvige ware, soo sal de bruydegom van des bruyts guederen gebetert worden ende profyteren de somme ad eenhondertvijfftich gulden. Ende de andere ten beyder zijden ingebrachte goederen, die sullen wederom vallen ende devolveren aen de sijde van daer se hergecomen zijn.

Ende allen tgene nae omloop van den volle jaere compt te gebeuren, dat sall soewell van de tochte als gereede, aen te winnen ende te werven goederen onderhalden werden, naer den landtrechten.

Dese voorss. puncten ende articulen beloven de bruydegom ende bruyt toecomende, ende allen ten [?] wederzijdts ouderen, broeders ende vrinden, een yder voor soo veel hem des mochten aengaen, malcanderen te onderhouden ende naer te commen, sonder daertegens te doen oft laeten geschieden in eenigerhande manieren.

Deser ter ware urkunde bij de voorss. bruydegom ende bruydt dese ondertekent, beneffens Gijsken Gijsen den styffvader voor hem selven ende zijner huysfrouwen Baetgen present, ende Jacob Bom der swager, ter eener aen zijde des bruydegoms, ende Peter Hennen der vader, Gerardt Hennen, Theus Hennen de broederen, Thijsken Cremers en Jacob s'Greeven als nabueren ende tuygenaers zijde des bruyts ter andere sijden dese ondertekent, beneffens dese tot meerdere bestendicheyt ende mede getuijchnisse bij Jan Claess schepen.

Dese mede ondertekent opten voorghemelte [niet ingevuld] octobris 1643. Ondertekent aldus: dit merqt x bij den voorss. Thonis Gijsen als bruydegom geset, wye oock bij de voorghemelte Gijsken Gijsen voor hem ende zijner huysfrouwen, dit x geset, Jacob Bom. Tegenover stondt, dit merqt is x bij eigen handt van Jaxken de bruyt gesat, Peter Hennen x merqt, Geredt Hennen, Theus Hennen, Thijs Cremers merqt, Jacob s'Greven merqt. Meer onder in de midden stondt, getekent, Jan Claess