Herbergier

Uit Genealogie Limburg Wiki
Herberg de Zwaan te Swalmen, gebouwd in 1700 en in 1809 uitgebreid met een bovenverdieping

De herbergier of waard (weirt, wyrt) zorgde eeuwenlang voor drank, een maaltijd, een plaats om te overnachten en eventueel de paarden te verversen. Herbergen waren er zowel in de stad als op het platteland en menig dorp ontstond zelfs rond een afgelegen pleisterplaats. De schepenbank kwam er bijeen om te vergaderen, de openbare verkopen vonden er plaats, de plaatselijke bevolking ontmoette er de reiziger en vernam er het laatste nieuws. Kortom: de herberg speelde een belangrijke rol in iedere gemeenschap.

Slechts weinige van de oorspronkelijke herbergen in Limburg zijn bewaard gebleven. Herberg de Zwaan in Swalmen (zie foto), gebouwd kort nadat de heerbaan tussen Venlo en Roermond een andere route kreeg, had vanaf de bouw steeds een horecabestemming en kan tot de oudste herbergen worden gerekend. Maar natuurlijk zijn er meer kroegen en herbergen die terug kunnen kijken op een lange en bewogen geschiedenis.

Voor de genealoog op zoek naar voorouders met een horecaverleden zijn vooral processtukken interessant, die niet zelden beginnen met een caféruzie. In de gerechtelijke stukken treffen we allerlei boeiende gegevens aan waarmee we een genealogie kunnen verlevendigen. Met name getuigenverklaringen werpen vaak een heel ander licht op het leven van onze voorouders. Overigens kan de achternaam Wirtz afgeleid zijn van dit beroep.

Waar herbergier en gasten zich in 1578 aan moesten houden

Anno 78 sondagh den 7 septembris ist in der kircken opentlijck verboeden dat geyn wyrt onder der hilliger missen beyr tappen noch leut sitte sullen op pene eines goltguldens so duck sullicks geschueger, edoch den reisenden man unnd krancken luyden ire nootdurft voorbehalten

Insgelicken en sal gein weirt na seven uhren des aeventz im winter und negen uhren im sommer bier tappen mogen, anders dan vurss. und op gelicke pene und straeff, Unnd diejenige die nae den voirss. uren bliven sitten drincken und geulen sullen ieder in der gelicke pene verfallen sein

RHCL Limburg, Archief schepenbank Swalmen en Asselt.