Heerlijkheid Kessenich

Uit Genealogie Limburg Wiki
De printervriendelijke versie wordt niet langer ondersteund en kan weergavefouten bevatten. Werk uw browserbladwijzers bij en gebruik de gewone afdrukfunctie van de browser.
De Heerlijkheid Kessenich


Kessenich (Limburgs: Kèsing) is een typisch Maasdorp in Belgisch Limburg. Het Land van Kessenich (op de nevenstaande kaart in groen aangegeven) is lange tijd een rijksheerlijkheid geweest. Zie de artikelen: heerlijkheid en Vrije Rijksheerlijkheid. Kessenich vormt thans het oudste dorp van de vier deelgemeenten van Kinrooi.

Bron: Onderstaande informatie (paragrafen 1 t/m 4) is grotendeels ontleend aan en licht bewerkt naar de website van de gemeente Kinrooi [1].

Naam

Kessenich heeft door de eeuwen heen verschillende schrijfwijzen gekend. De alleroudste naam Cassaniacum, ‘eikenhout’ dateert uit de tijd van de Romeinse overheersing in onze streken. Andere bronnen vermelden: Kesnic (1102), Cassenic (1219), Kesseninck (14de eeuw) en Kessenicht (1644).

Geschiedenis

In de Keltische periode lag Kessenich aan de Maas. Oude Maasbeddingen zijn overal in het landschap terug te vinden. Na elke grote overstroming bleek de Maas eenvoudig haar bedding verlegd te hebben. Daardoor ontstonden ook vruchtbare gronden en grote waterrijke gebieden (‘broeken’), zoals het Vijverbroek.

Eeuwenlang woonden er in Kessenich adellijke families. Kessenich is lange tijd een rijksheerlijkheid geweest. In 1155 bracht Arnold van Kessenich zijn zegel van een charter van Loon. Op het einde van de 14de eeuw werd de heerlijkheid Kessenich samengevoegd met de heerlijkheid Bronshorn door het huwelijk van Jan van Bronshorn met de erfdochter van Kessenich. Hierdoor zouden Kessenich en Bronshorn voortaan één gebied vormen, weliswaar van elkaar gescheiden door Neeritter. Kessenich bleef onafhankelijk en kon standhouden tegen het opdringerige graafschap Horn.

Heren van Waes

In de 17de eeuw werd de heerlijkheid eerst in twee gesplitst ten gevolge van de huwelijken van twee dochters van Guido van Malsen. Eén van de dochters huwde een telg uit het geslacht van Waes. Deze familie stelde alles in het werk om de gesplitste delen weer samen te voegen. In 1699 werden beide delen opnieuw verenigd met als heer baron Frans-Jacob van Waes.

Vanuit hun waterkasteel Borgitter aan de Itterbeek regeerden de heren van Waes twee eeuwen lang vrij eigenmachtig. Tijdens de vele oorlogen aan het einde van de 17de eeuw en in de eerste helft van de 18de eeuw kwam de vrije heerlijkheid Kessenich pas goed in moeilijkheden. In 1714 werd het kasteel belegerd, de slotvrouwe gevangen gezet en de heerlijkheid grondig leeggeplunderd. Later, in 1759, werd baron Filip van Waes op een jachtpartij vermoord. Zijn zuster-opvolgster, gravin Anna Salomé, werd te Parijs op 10 mei 1794 geguillotineerd. De erfgenamen verkochten in 1804 de omvangrijke eigendommen van de familie van Waes. Voor een belangrijk deel gingen deze naar Hendrik Joseph Michiels (zie hierna).

Na 1815

In 1815 werden België en Nederland verenigd in de bufferstaat Het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. De opstand tegen Willem I, in 1830, had een geforceerde scheiding tot gevolg. De in 1815 ontstane provincie Limburg werd in 1839 in twee gesplitst met de Maas als grenslijn. Kessenich werd vanaf nu een grensdorp.
In 1845 ontstonden Kinrooi en Molenbeersel als afzonderlijke zelfstandige gemeenten. Zij waren voor een deel samengesteld uit de oude delen van het Land van Kessenich.
In de daaropvolgende jaren werd het kasteel Borgitter verfraaid en de kerk van Kessenich geheel vernieuwd. Boven op de graftombe van de vroegere kasteelbewoners werd op de motte een kleine grafkapel gebouwd

Michiels van Kessenich

Stamvader van dit adellijk geslacht is de schoenmaker Michael Pauwels die in 17de eeuw te Horst (Limburg) woonde. Zijn nazaten hadden de heerlijkheid Kessenich in hun bezit. De leden van de familie Michiels van Kessenich verkregen in de 19de eeuw het predicaat Jonkheer .

Bekende telgen

  • Alphonse Hilaire Joseph Hubert Michiels van Kessenich, (1843-1922), lid Eerste Kamer.
  • Willem Michiels van Kessenich, (1902-1992) politicus en burgemeester van Maastricht.
  • Louis Marie Michiels van Kessenich, (1938-1990), politicus, secretaris-generaal van Financiën

.