Brüggen

Uit Genealogie Limburg Wiki

Naar artikelen in de Nederlandse en Duitse Wikipedia
Naamkundige paragraaf 'Familienaam' toegevoegd


Brüggen is een stad, dichtbij de Nederlandse grens gelegen in Noordrijn-Westfalen. De stad telt 15.871 inwoners [per 1-1-2011], een oppervlakte van 6100 hectare en bevindt zich in het Duits-Nederlandse natuurterrein (435 km³) Maas-Schwalm-Nette.

Op 1 juli 1970 werden de gemeente Bracht en delen van de gemeentes Breyell en Kaldenkirchen bij Brüggen gevoegd. De gemeente omvat nu drie stadsdelen: Brüggen (9.198 inw.), Bracht (6.797 inw.) en Born, en daarnaast de buurtschappen: Alst, Angenthoer, Borner Mühle, Boerholz, Dilborn, Genholt, Genrohe, Haverslohe, Heide, Heidhausen, Hülst, Lüttelbracht, Oebel, Stevensend en Woltersheide.

Wapen

Het nieuwe wapen van de gemeente is samengesteld uit een linker en een rechter deel.

  • Rechts: In Gold (Gelb) rechts die auf einer silbernen (weißen) Bank sitzende Muttergottes mit rotem Unterkleid, blauem Mantel und blauer Lilienkrone. Gesicht, Hände und Haar sind silbern (weiß). Mit der linken Hand umfasst sie auf dem Schoß das silberne (weiße), von einem rot-silbernen (weißen) Heiligenschein umgebene Jesuskind. In der rechten Hand hält sie einen Rosenzweig mit drei roten Blüten.
  • Links: ein steigender, rot-bewehrter und rot-bezungter schwarzer Löwe, der einen blauen Wimpel an schwarzem Schaft mit silberner (weißer) Spitze in den Tatzen hält.

Dit wapen refereert aan het eveneens tweeledige, zeer oude wapen van (Mühl-)Bracht, dat links een voorstelling toonde van de patrones van de Brachter parochiekerk (de heilige Maria ter Hemelopneming toonde), in rood-groen kledij. Rechts toonde dit wapen de gele Gelderse leeuw met een leenstandaard die de zwarte Gulikse leeuw afbeeldde. 'Dieses alte Wappen war bereits im 12. Jh. das Siegel eines Schöffengerichts und galt als eines der schönsten in Deutschland.'

Geschiedenis

Brüggen werd gesticht aan de enige doorwaadbare plaats van het riviertje de Schwalm (Swalm), bij de kruising van twee handelswegen tussen de Rijn en Maas, die al ten tijde van het Romeinse Rijk in gebruik waren. In de 13e eeuw werd er op een 16 meter hoog kiezeleiland een kasteel gebouwd door de graven van Kessel. In 1473 nam de Karel de Stoute, hertog van Bourgondië, de burcht in. In 1479 stichtte de Orde van het Heilig Kruis in het centrum van de stad een klooster en een jaar later werd begonnen aan de bouw van de St. Nikolauskerk. De orde had een Latijnse school en tussen 1630 en 1794 een filosofische en theologische faculteit. Tot 1794 was Brüggen een sterke grensvesting van het Hertogdom Gulik.

In 1802 werd het klooster door de Franse bezetters opgeheven. Zij verkochten de burcht in 1804, waarna drie van de vier torens en een deel van de vestingmuren gesloopt werden.
In 1840 werd in de kloostergebouwen de eerste mechanische Zijde-weverij van het Europese vasteland gebouwd.

Tot 2001 had de Britse RAF een steunpunt in Brüggen. Daar waren onder meer atoomwapens opgeslagen.

Bezienswaardigheden

  • Burg Brüggen; resten van de burcht
  • Jagd- und Naturkundemuseum Burg Brüggen; museum over de jacht en de natuur
  • Schwalmpforte; middeleeuwse stadspoort
  • St.-Nikolaus-Kirche; barokkerk uit 1756 (de kerk uit 1480 brandde in 1751 af)
  • Kreuzherrenkloster; het voormalige klooster van de Orde van het Heilig Kruis (nu het gemeentehuis)
  • Natur- und Tierpark Brüggen; dierentuin Brüggen
  • Borner Mühle; een watermolen
  • Brüggener Mühle; een watermolen uit 1289
  • Schloss Dilborn; een middeleeuws Waterslot tussen Brüggen en Overhetfel

Literatuur

  • Josef Deilmann: Geschichte des Amtes Brüggen. Deel 1 en 2. Nachdruck der Ausgaben 1927 und 1930, Köln 1986.
  • K.-H. Hohmann: Brüggen im Naturpark Schwalm-Nette. Rheinische Kunststätten nr. 154. Neuß 1973.
  • Leo Peters (redactie): Brüggen, Bracht, Born. Aufsätze zur Landschaft, Geschichte und Gegenwart, Kempen 1979.
  • Leo Peters: Vestung besehn, Kaninchen gehetzt. Vor 400 Jahren, im Oktober 1600, besuchte Brüggens späterer Landesherr Wolfgang Wilhelm von Pfalz-Neuburg erstmals die jülichsche Amtsstadt an der Schwalm, Heimatbuch des Kreises Viersen 51 (2000), p. 47–55.
  • Brüggen gestern und heute. Brüggener Schriftenreihe nrs. 1–3. Gemeinde Brüggen 1991, 1995 en 1998.

Familienaam

[door Ad Welschen]

Ongetwijfeld zullen er in Nederland de nodige families bestaan van wie de herkomst deze grensplaats Brüggen is geweest. In hun familienaam zal dat vaak ook aangegeven zijn. Zij konden dan bijvoorbeeld 'Van (der) Bruggen, Verbrugge(n) of Verbrügge genoemd zijn. Vergelijk:

  • Jan Jansz van der Brugge, van Jullichlandt , otr. Delft 1656, ovl. aldaar 1726; vader van Arie Jansz van der Brugge, ged. Delft 1659, in 1687 tuinder aldaar; vader van Willem van der Bruggen, ged. Delft 1693, huw. Schiedam 1713, begr. aldaar 1733; enz. [Markus van-1994, p 40, nr 3744].

Deze familienamen zijn in Nederland tamelijk frequent (tezamen ca. 8.000 dragers). Het is in de meeste gevallen echter niet duidelijk naar welk toponiem of adres het naamdeel Brug daarin verwijst. Dat kunnen er vele geweest zijn, overal in het land en daarbuiten.

Het Meertensinstituut levert de volgende data:

  • Van Bruggen: aantal dragers: 3.142 in 2007;

= toponiem
+ Naamsvermeldingen en literatuurreferenties:
• Boerderij de Brugge, in 1832 bewoond door G. van Bruggen [Van boerderij tot boerderij. 92 verdwenen en nog bestaande boerderijen uit Ede en Ederveen, Ede 1987, p. 12].

  • 'Van der Bruggen: aantal dragers: 1.092 in 2007;

= adresnaam
+ Naamsvermeldingen en literatuurreferenties:
• Rutger vanden Brughen, Sint-Oedenrode 1400 [Schepenen Sint-Oedenrode 1311-1550, p 55].
• Jordanus Johannis van der Bruggen, Nijmegen 1470 (wijlen) [Legerboek Stevenskerk Nijmegen 1600, p. 22].
• Jan Jansz van der Brugge, van 'Jullichlandt', otr. Delft 1656, ovl. aldaar 1726; vader van Arie Jansz van der Brugge, ged. Delft 1659, in 1687 tuinder aldaar; vader van Willem van der Bruggen, ged. Delft 1693, huw. Schiedam 1713, begr. aldaar 1733; enz. [Markus van-1994, p 40, nr 3744].
• [Claes-1983, p 136].
• [In: Helmonds Heem (1990), nr 2: themanummer kasteel Croy: Van der Brugghen (Stiphout)].

  • Verbrugge(n): aantal dragers: 4.093 in 2007; van wie
Verbruggen ... 2.743
Verbrugge .... 1.339
Verbrügge ......... 11

= adresnaam
+ Naamsvermeldingen en literatuurreferenties:
• Van der Brug, van (der) Bruggen, Verbrugge(n), ten Brugge(n): Heel verspreide PlN ter Brugge(n). 1253 Rasonis de Ponte; 1307 Segher van der Brugghen, Assenede (GYSS. 1999); 1559 Willem van der Brugghe, Aardenburg (VAN VOOREN 24). [WFZ]

Externe links